Πως ο δείκτης ΙΟΒΕ έγινε μπούμερανγκ στις αναπροσαρμογές ασφαλίστρων
Αυτή η τόσο καλή ιδέα -σε θεωρητικό επίπεδο- τελικά κατέληξε ανεφάρμοστη και κοινωνικά άδικη στην πράξη. Ο δείκτης ΙΟΒΕ καθιερώθηκε με το άρθρο 268 του νόμου 4738/2020. Μέσω αυτού, η πολιτεία επιχείρησε για πρώτη φορά να θεσπίσει αντικειμενικό μηχανισμό αναπροσαρμογής ασφαλίστρων υγείας στα μακροχρόνια συμβόλαια. Η ρύθμιση εξουσιοδοτούσε την κυβέρνηση να καθορίσει, με προεδρικό διάταγμα, ενιαίο δείκτη αναπροσαρμογής που θα βασιζόταν σε στατιστικά δεδομένα κόστους υγείας.
Αυτό έγινε πράξη με το Π.Δ. 13/2022, το οποίο εισήγαγε τον λεγόμενο
«Δείκτη ΙΟΒΕ για τις Μακροχρόνιες Ασφαλίσεις Υγείας».
Ο δείκτης υπολογιζόταν από το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), λαμβάνοντας υπόψη:
· το μέσο κόστος παροχών υγείας των ασφαλιστικών εταιρειών,
· τη συχνότητα νοσηλειών,
· τις μεταβολές στο κόστος ιατρικών υπηρεσιών, φαρμάκων και ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού,
· το κόστος αποζημιώσεων ανά ηλικιακή ομάδα.
Η πρόθεση ήταν σωστή: να υπάρχει διαφάνεια, να αποφευχθούν αυθαίρετες αυξήσεις, να συνδεθεί η αναπροσαρμογή με πραγματικά δεδομένα. Όμως στην πράξη…
1. Ο δείκτης ΙΟΒΕ αποδείχθηκε “βαρύς” και πληθωριστικός. Επειδή ενσωμάτωνε όλο το κόστος του ιδιωτικού τομέα υγείας (νοσήλια, τιμές υλικών, αμοιβές ιατρών, ακόμη και αυξήσεις ενεργειακού κόστους), οδήγησε σε διψήφιες αυξήσεις που ξεπερνούσαν το 10-15% ετησίως σε ορισμένα ασφαλιστικά προγράμματα.
2. Αντί για διαφάνεια, προέκυψε ασάφεια. Οι ασφαλισμένοι δεν μπορούσαν να επαληθεύσουν πώς προέκυπτε ο δείκτης, καθώς ο τρόπος υπολογισμού του δεν δημοσιοποιούνταν επαρκώς· έτσι, ο στόχος της “αντικειμενικότητας” χάθηκε.
3. Δημιουργήθηκε χάσμα εμπιστοσύνης. Οι ασφαλιστικές εταιρείες μετέφεραν σχεδόν αυτόματα τις αυξήσεις του δείκτη στα ασφάλιστρα, προκαλώντας αντιδράσεις και μαζικές καταγγελίες, ιδίως από ασφαλισμένους άνω των 60 ετών.
4. Η Τράπεζα της Ελλάδος και η ΕΚΠΟΙΖΩ δέχτηκαν δεκάδες αναφορές για “μη δικαιολογημένες αυξήσεις” παρά την ύπαρξη του δείκτη.
5. Τελικά, ο Δείκτης ΙΟΒΕ ανεστάλη: το 2024 η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα αντικατασταθεί από νέο “Δείκτη Ετήσιας Αναπροσαρμογής Μακροχρόνιων Ασφαλίσεων Υγείας”, ο οποίος θα καταρτίζεται πλέον από την ΕΛΣΤΑΤ με σαφώς προσδιορισμένα, διαφανή κριτήρια.
Τι θα ισχύσει όμως από την η 1η Ιανουαρίου 2026;
Πηγή άρθρου και εικόνας: Δελτίο Τύπου/ Newsletter