GLOBAL SUSTAIN: Κλιματική Αλλαγή, oι κίνδυνοι για την Ελλάδα και οι “ωφελούμενοι”

Καμπανάκι κινδύνου κρούει για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα μελέτη της διαΝEOσις με συντονιστή τον καθηγητή του ΕΚΠΑ Κώστα Καρτάλη.

Εξετάζοντας πώς θα εξελιχθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στο μέλλον και τι σημαίνουν αυτές οι αλλαγές για 850 περιοχές της χώρας σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους, την 20ετία 2026-2045 και την 20ετία 2046-2065, τα συμπεράσματα είναι ανησυχητικά. 

Στη συντριπτική πλειοψηφία των κλιματικών παραμέτρων και γεωγραφικών περιοχών που εξετάζονται, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα είναι αρνητικές, αν και δεν είναι πάντα της ίδιας έντασης και δεν αποτυπώνονται ισότιμα σε όλες τις παραμέτρους ή τις περιοχές της χώρας. Η μέση θερμοκρασία στο ευρύτερο πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας την περίοδο 1971-2000, για παράδειγμα, ήταν 15,6 βαθμοί Κελσίου. Η μεταβολή που προβλέπεται από όλα τα σενάρια δείνει ότι θα φτάσει γύρω στους 17 βαθμούς και είναι πιθανό να αγγίξει τους 18 αν ισχύσει το “χειρότερο” σενάριο. 

Ανησυxητικά είναι τα ευρήματα και για άλλες περιοχές. Έτσι ενώ την περίοδο 1971-2000 η ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων γνώριζε κατά μέσο όρο περίπου 31 ημέρες παγετού τον χρόνο, με το “καλό” σενάριο τα επόμενα 40 χρόνια oι περιοχές αυτές θα έχουν κατά μέσο όρο περίπου 19 ημέρες παγετού τον χρόνο. Αν ισχύσει το “μεσαίο”, θα έχουν 12 την επόμενη 25ετία. Κι αν ισχύσει το χειρότερο σενάριο, τα Ιωάννινα θα έχουν μόνο 5 ημέρες παγετού τον χρόνο μέχρι τα μέσα του αιώνα.

Η επιστημονική έρευνα έχει δείξει ότι μέχρι το 2050 οι ημέρες με καύσωνα στην Ελλάδα θα αυξηθούν κατά 15-20 ημέρες ετησίως, η βροχόπτωση θα μειωθεί από 10% έως 30%, οι ημέρες υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς θα αυξηθούν από 15% έως και 70% και τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα είναι πολύ πιο συχνά.

Στα καλά νέα, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στον πρωτογενή τομέα δεν είναι μόνο αρνητικές. Για παράδειγμα, όπως αναφέρουν οι ερευνητές σε όλες τις περιπτώσεις και για πολλές καλλιέργειες η βλαστική περίοδος θα επιμηκυνθεί. Σε κάποιες περιοχές θα διευρυνθεί ή θα αλλάξει η δυνατότητα ανάπτυξης κάποιων καλλιεργειών (οι αυξημένες θερμοκρασίες γενικά ωφελούν το βαμβάκι). Περιοχές που έως τώρα ήταν ακατάλληλες για την καλλιέργεια συγκεκριμένων ποικιλιών κρασιού, τώρα θα γίνουν κατάλληλες. “Η εκτιμώμενη αύξηση της βλαστικής περιόδου διαμορφώνει ευνοϊκότερες συνθήκες καλλιέργειας σε όλη την Ελλάδα”, γράφουν οι ερευνητές “ενώ είναι πιθανόν ότι θα αυξηθούν οι περιοχές που θα είναι κατάλληλες για καλλιέργεια”. Επιπλέον, σε όλα τα σενάρια μειώνεται ο κίνδυνος καταστροφής καλλιεργειών από παγετό.

Τη Δευτέρα 15 Νοεμβρίου, η διαΝΕΟσις διοργάνωσε μια δημόσια διαδικτυακή συζήτηση για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα, με αφορμή τη δημοσίευση της σχετικής έρευνας. Στη συζήτηση, την οποία συντόνισε ο Διευθυντής Περιεχομένου της διαΝΕΟσις Θοδωρής Γεωργακόπουλος, συμμετείχαν οι: Χρήστος Στυλιανίδης, Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Κωνσταντίνος Καρτάλης, Καθηγητής ΕΚΠΑ και επιστημονικός υπεύθυνος της μελέτης της διαΝΕΟσις για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, Αθηνά Κουστένη, Αστροφυσικός, Διευθύντρια Ερευνών στο Αστεροσκοπείο Παρισίων- Γαλλία, και Δημήτρης Καραβέλλας, Γενικός Διευθυντής WWF Ελλάς.

Στην συζήτηση, μεταξύ άλλων ο Υπουργός Χρ. Στυλιανίδης προανήγγειλε την ίδρυση ενός σύγχρονου και τεχνολογικά αναβαθμισμένου Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων, με την υποστήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης και άλλων ευρωπαϊκών ταμείων. 

Ο Διονύσης Νικολάου, Γενικός Διευθυντής της διαΝΕΟσις, υπογράμμισε την προτεραιότητα που έχει δοθεί από ιδρύσεως του οργανισμού, σε θέματα που αφορούν στην κλιματική αλλαγή και στην «πράσινη» βιώσιμη ανάπτυξη, μαζί με άλλα μακροχρόνια και σοβαρά προβλήματα. 

Ο κ. Καρτάλης μιλώντας μεταξύ άλλων για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις πόλεις, παρατήρησε ότι ο αριθμός των «θερμών επεισοδίων» θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Εν κατακλείδι, τόνισε τη σημασία του να εμπιστευτούμε το τετράπτυχο: 1) εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση της κατανάλωσης, 2) ανανεώσιμες πηγές ενέργειας 3) αποθήκευση και 4) διασυνδέσεις. 

Ο κ. Στυλιανίδης τόνισε το γεγονός ότι η κλιματική κρίση είναι «μια πραγματικότητα που οφείλει να αντιμετωπιστεί με ρηξικέλευθο τρόπο», και επεσήμανε ότι, στον απόηχο του COP26, παρόλο που τα αποτελέσματα του δεν είναι αυτά που θα περίμενε η επιστημονική κοινότητα, η έμφαση που δόθηκε στην προσαρμογή είναι θετική.