Νέα ισχυρή τάση η πράσινη οικονομία

Συνέντευξη του κ. Μιχάλη Σπανού, Διευθύνοντος Εταίρου της EuroCharity, στο «ΕΘΝΟΣ»

Πόσο διαδεδομένος είναι ο θεσμός της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στην Ελλάδα; Ποια είναι η εικόνα που έχετε και για την πορεία του στο εξωτερικό;
Οι εταιρείες πλέον αντιλαμβάνονται όλο και περισσότερο τον υπεύθυνο ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν ως ενεργά μέλη της κοινωνίας στην οποία λειτουργούν και αναπτύσσονται, μετουσιώνοντας την ωρίμανση της κοινωνικής συνείδησης σε ενέργειες Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ). Είναι αλήθεια ότι οι επιφυλάξεις απέναντι στο θεσμό δεν έχουν καμφθεί εντελώς όσον αφορά ένα μεγάλο αριθμό ελληνικών επιχειρήσεων. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης γύρω από την αναγκαιότητα αλλά και τα οφέλη της ΕΚΕ αλλά και στη ληθαργική καχυποψία των επιχειρήσεων απέναντι σε οποιαδήποτε ιδέα έχει να κάνει με το μέλλον. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η παρούσα οικονομική δυσπραγία καθώς οι επιχειρήσεις σήμερα καλούνται να αντιμετωπίσουν τη σκληρή πραγματικότητα της ύφεσης, έχοντας ως προτεραιότητα πλέον την επιβίωση. Όπως φαίνεται μέσα από πρόσφατη έρευνα της EuroCharity για την ΕΚΕ η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, αν και η πλειοψηφία των εταιρειών εγκρίνουν τις δράσεις ΕΚΕ, οι περισσότερες επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 250 εργαζόμενους και έχουν πάνω από 50 εκατομμύρια Ευρώ έσοδα ετησίως, διαθέτουν σε αυτές μόνο έως 3% από τα έσοδά τους. Τα πράγματα είναι καλύτερα στο εξωτερικό, καθώς η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη εξελίσσεται με την πάροδο των ετών, όντας αναπόσπαστο μέρος της λειτουργίας των επιχειρήσεων που ενεργούν συγκροτημένα στο πλαίσιο μάλιστα εθνικών πλαισίων δράσης. Η έκδοση κοινωνικών απολογισμών είναι συνήθης πρακτική για τις εταιρείες σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι ιδιαίτερη δυναμική σημειώνουν και οι αναπτυσσόμενες χώρες στη δημοσιοποίηση στοιχείων εταιρικής υπευθυνότητας.

Ποιες είναι οι κυριότερες πρακτικές ΕΚΕ που εφαρμόζουν οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας;
Όπως φαίνεται μέσα από την έρευνα της EuroCharity, είναι πολύ σημαντικό ότι 3 στις 5 εταιρείες εστιάζουν την πολιτική τους στο περιβάλλον καθώς και στην προσαρμογή της τρέχουσας και επερχόμενης κλιματικής αλλαγής. Επίσης 4 στις 10 εταιρείες εστιάζουν στη στήριξη της τοπικής κοινωνίας, είτε με την απασχόληση κατοίκων της περιοχής και όχι μόνο, είτε με την αγορά προϊόντων από τους τοπικούς παραγωγούς, είτε με άλλους τρόπους. Τέλος, 3 στις 10 εστιάζουν στο να βοηθήσουν ευπαθείς ομάδες όπως είναι τα άτομα με ειδικές ανάγκες, τα εξαρτημένα άτομα από διάφορες ουσίες, τα άτομα με πνευματικές/ψυχικές διαταραχές ή χρόνια προβλήματα υγείας, οι άνεργοι (υποομάδες ηλικιωμένοι, νέοι, μακράς ή σύντομης διάρκειας), οι άστεγοι, κ.λπ., ενώ ενδιαφέρον δείχνουν και στην παροχή ίσων ευκαιριών στην απασχόληση.

Σε μία περίοδο κατά την οποία η «πράσινη» οικονομία αποτελεί προτεραιότητα στον πλανήτη, θεωρείτε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις επενδύουν χρήματα σε «πράσινες» δράσεις ΕΚΕ;
Η αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης είναι αναγκαία όσο ποτέ, προκειμένου να διαφυλαχτεί η φυσική ισορροπία του πλανήτη. H πράσινη οικονομία είναι η νέα τάση την οποία ασπάζονται όλο και περισσότερες επιχειρήσεις, σε μία προσπάθεια να συγκεράσουν το κέρδος με την προστασία του περιβάλλοντος, δημιουργώντας πράσινα προϊόντα και υπηρεσίες αλλά και νέες θέσεις εργασίας. Πρόκειται για μία καλπάζουσα αγορά, έχοντας ξυπνήσει το επενδυτικό ενδιαφέρον τόσο από funds του εξωτερικού όσο από ελληνικές επιχειρήσεις και ιδιώτες. Αν και προσοδοφόρα επένδυση, δυστυχώς μέχρι σήμερα η δραστηριοποίηση στην πράσινη αγορά «σκοντάφτει» σε γραφειοκρατικές διαδικασίες με αποτέλεσμα να μην έχει αποδώσει τα προσδοκώμενα  στις επιχειρήσεις. Παρόλα αυτά η στροφή των ελληνικών επιχειρήσεων στην πράσινη οικονομία είναι αισθητή. Πάνω από το 30% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή δημοσκόπηση Ευρωβαρόμετρο, προσφέρουν οικολογικά προϊόντα και υπηρεσίες, ενώ το 18% σκέπτονται να στρέψουν τις επιχειρήσεις τους προς την πράσινη οικονομία. Το μέλλον προδιαγράφεται ευοίωνο.

Ποια είναι τα οφέλη της ΕΚΕ για τις επιχειρήσεις, τους καταναλωτές και την κοινωνία γενικότερα;
Τα οφέλη της ΕΚΕ για τις επιχειρήσεις είναι σημαντικά. Η σοβαρή ενασχόληση με την αειφορία μπορεί να αποδειχθεί επικερδής επένδυση, επηρεάζοντας θετικά τη χρηματοοικονομική αποδοτικότητα των επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις αποκτούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, βελτιώνουν την εταιρική τους εικόνα και ενισχύουν την εταιρική τους φήμη, μπορούν να διαχειριστούν κρίσεις, να προσελκύσουν επενδύσεις αλλά και ικανά στελέχη, και αυξάνουν την κερδοφορία τους. Άλλωστε, περισσότερο από ποτέ οι πελάτες, οι εργαζόμενοι, οι συνεργάτες αλλά και οι μέτοχοι διαχωρίζουν και στηρίζουν τις υπεύθυνες εταιρείες. Ειδικά όσον αφορά στους καταναλωτές, μία εταιρεία που ενδιαφέρεται για το περιβάλλον και την κοινωνία είναι περισσότερο συμπαθής στο ευρύ κοινό. Οι καταναλωτές, έχοντας αποκτήσει κοινωνική και περιβαλλοντική συνείδηση διακατέχονται από αίσθημα ασφάλειας ως προς την ποιότητα των προϊόντων, ενώ δεν διστάζουν να πληρώσουν περισσότερα για προϊόντα που σέβονται το περιβάλλον και προέρχονται από κοινωνικά υπεύθυνες εταιρείες.

Δεδομένης της αρνητικής οικονομικής συγκυρίας στη χώρα μας, πως θα «πείθατε» μια επιχείρηση να επενδύσει μέρος των ολοένα και λιγότερων διαθέσιμων χρημάτων της σε δράσεις ΕΚΕ;
Σήμερα για πολλές επιχειρήσεις η επένδυση στην ΕΚΕ μοιάζει απαγορευτική. Αυτό ισχύει κυρίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες αντιμετωπίζουν την ΕΚΕ ως ένα επιπρόσθετο κόστος. Το θέμα δεν είναι να πείσουμε τις εταιρείες να επενδύσουν στην ΕΚΕ αλλά να τις ενημερώσουμε και να τις εκπαιδεύσουμε, έτσι ώστε από μόνες τους να στραφούν στην ατραπό της υπευθυνότητας. Υπάρχουν ενέργειες τις οποίες μπορούν να κάνουν ακόμα και οι επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν υψηλά budget αρκεί να έχουν δέσμευση και συνειδητοποίηση του ρόλου που οφείλουν να διαδραματίσουν στο νέο κοινωνικό και περιβαλλοντικό γίγνεσθαι.

Θα θέλαμε να κάνετε έναν μικρό απολογισμό της έως τώρα πορείας της EuroCharity αναφέροντας παράλληλα και τους στόχους σας για το άμεσο μέλλον.
Από την ίδρυσή της το 2006, η EuroCharity προσφέρει καινοτόμες on-line και off-line υπηρεσίες σε θέματα που σχετίζονται με την αειφορία. Η εταιρεία μεταξύ άλλων παρέχει δικτύωση, δυναμική επικοινωνία και προβολή του κοινωνικού και περιβαλλοντικού έργου των μελών της και οι δράσεις της καλύπτουν θέματα που σχετίζονται με την εταιρική υπευθυνότητα, την πράσινη οικονομία, τις υπεύθυνες επενδύσεις, την επιχειρηματική ηθική και αριστεία, τη διαφάνεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη λογοδοσία. Μέσα από τα κλιματικά ουδέτερα portals www.eurocharity.gr και www.eurocharity.eu, το ηλεκτρονικό newsletter, τη διοργάνωση συνεδρίων και άλλων εκδηλώσεων, την ενότητα Members-to-Members, την ετήσια έκδοση EuroCharity Yearbook, το ερευνητικό της έργο αλλά και σημαντικές διεθνείς συνεργασίες, η EuroCharity συμβάλλει στη δυναμικότερη και ουσιαστικότερη υποστήριξη των μελών της σε θέματα αειφορίας. Οι παγκόσμιες εξελίξεις στο επίπεδο της αειφορίας φέρνουν στην επιφάνεια νέες ανάγκες αλλά και δυνατότητες, τις οποίες η EuroCharity επιδιώκει να καλύπτει μέσα από το πρίσμα της τεχνογνωσίας αλλά και της εμπειρίας που συσσώρευσε τα τελευταία έξι χρόνια επιτυχημένης λειτουργίας. Η δημιουργία νέων καινοτόμων υπηρεσιών είναι διαρκές μέλημα της EuroCharity, ανοίγοντας το δρόμο σε νέα φιλόδοξα εγχειρήματα. Άλλωστε αυτή είναι η προστιθέμενη αξία που δίνουμε στα μέλη μας και γι’ αυτό μας εμπιστεύονται όλα τα χρόνια. Στα άμεσα σχέδια βρίσκεται η διοργάνωση ενός εκπαιδευτικού Forum για θέματα αειφορίας, τον Οκτώβρη του 2012, σε συνεργασία με το κορυφαίο μη κερδοσκοπικό, ανεξάρτητο ινστιτούτο τεχνολογίας, ΑΙΤ – Athens Information Technology. Στο Forum θα έχουν συμμετοχή διεθνούς φήμης εκπαιδευτές, οι οποίοι θα μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις τους σε ένα εξειδικευμένο κοινό. Σκοπός του Forum είναι η παροχή γνώσεων, δεξιοτήτων και εμπειριών στα ενδιαφερόμενα μέρη για την αειφορία μέσω εξειδικευμένων παράλληλων workshops, όπως είναι οι βασικές αρχές της αειφορίας, οι πράσινες εξυπνες πόλεις, το Green ICT, η στρατηγική αειφόρου ανάπτυξης, η σύνταξη απολογισμού αειφορίας, η διασφάλιση περιεχομένου, η μέτρηση και η αντιστάθμιση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, και η σχέση της αειφορίας με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.