Στο «μικροσκόπιο» του Ευρωκοινοβουλίου αγκυλώσεις του παρελθόντος για την ΕΚΕ

Το Ψήφισμα που κλήθηκε να εκδώσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη βασίζεται σε πρόταση, η οποία είναι αφενός καλά προετοιμασμένη από κοινοβουλευτικές και γνωμοδοτικές επιτροπές, αφετέρου όμως είναι σαφώς επηρεασμένη από την οικονομική συγκυρία που επικρατεί σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, εκφράζοντας έτσι και «τις ανησυχίες των εκλεγμένων ευρωαντιπροσώπων».

Το περιεχόμενό του αναλύει για την «Κ» ο Διευθύνων Εταίρος της EuroCharity, κ. Μιχάλης Σπανός. Οπως μας επισημαίνει, «τα ευρωπαϊκά όργανα δείχνουν, επιτέλους, να ξεπερνούν τις αγκυλώσεις που δημιουργούσε έως τώρα το δίλημμα για υποχρεωτική είτε εθελοντική προσέγγιση της ΕΚΕ. Αν και διατηρεί τον εθελοντικό προσανατολισμό της, δεν αποκλείεται ωστόσο το ενδεχόμενο κανονιστικής παρέμβασης, όταν και όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο, αφού είναι δεδομένο ότι η ΕΚΕ αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για τη βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη».

Ανταγωνιστικότητα
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανταγωνιστικότητα, στην καινοτομία, στη διαφάνεια, αλλά και στον ρόλο των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων «στη συμπεριφορά και στη συμμετοχή των οποίων δίνεται ιδιαίτερο βάρος, καθώς θεωρούνται βασικός μοχλός για την έξοδο της Ε.Ε. από την κρίση».

Παροτρύνονται, μάλιστα, τόσο η Επιτροπή όσο και τα κράτη-μέλη να προβάλλουν και να στηρίζουν τις βιώσιμες πρακτικές από μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ αναμένεται και η θέσπιση νομικού πλαισίου για την επιβράβευση των πρωτοβουλιών τους. Επιζητείται, επίσης, η περαιτέρω ενίσχυση της ΕΚΕ ως θεσμού διαφάνειας, εταιρικής διακυβέρνησης, οικονομικής πολιτικής αλλά και για τη δημοσιοποίηση κοινωνικών είτε περιβαλλοντικών πληροφοριών – ένα σημείο στο οποίο αναμένεται, άλλωστε, νέα νομοθετική παρέμβαση.

Η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων που επεξεργάσθηκε τη συγκεκριμένη πρόταση, επέκρινε με έντονο ύψος τη συμπεριφορά των επιχειρήσεων ως υπαίτια για τη σημερινή κοινωνικοοικονομική κατάσταση. Ωστόσο, απορρίφθηκαν ορισμένες ριζοσπαστικές προτάσεις της, όπως η καθιέρωση ενιαίων δεικτών είτε προτύπων, ανεξάρτητα από τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων.

«Ομως, την Επιτροπή την “καίει” η μειωμένη απασχόληση και εξετάζει να υποβάλει πρόταση επιλεκτικής μη δημοσιοποίησης χρηματοοικονομικών στοιχείων, από τις επιχειρήσεις εκείνες που αποδεδειγμένα εφαρμόζουν τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΗΕ για την επιχειρηματική συμπεριφορά και τα ανθρώπινα δικαιώματα, στα οποία σαφώς συμπεριλαμβάνεται και η συμπεριφορά της επιχείρησης απέναντι στους εργαζομένους της», μας εξηγεί ο κ. Σπανός.

Χαρακτηριστική επίσης είναι και η αναφορά που γίνεται στη φορολογική πολιτική των επιχειρήσεων, η οποία εκτιμάται ότι εμπίπτει στην ΕΚΕ. Και «πρακτικές όπως η φοροδιαφυγή και η εκμετάλλευση φορολογικών παραδείσων δεν συνάδουν με μια κοινωνικά υπεύθυνη συμπεριφορά».

Παράλληλα ωστόσο, το νέο Ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου δεν παραγνωρίζει και τις παραδοσιακές εξαγγελίες. «Ξεχωρίζουμε την έμφαση που δίνεται στην καινοτομία και ειδικά στην απασχόληση, στην οικολογική συνείδηση, στη διαφάνεια, στην αλυσίδα εφοδιασμού, αλλά και για μια περισσότερο ενοποιημένη επιχειρηματική αγορά σε θέματα ΕΚΕ», επισημαίνει ο κ. Σπανός και αναφέρει τις προτάσεις που εκφράζουν την τάση αυτή.

Πρόταση
Είναι η πρόταση για την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Ετικέτα (Labeling), όπως και για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη σε περιπτώσεις ανεύθυνης συμπεριφοράς – εντός είτε εκτός συνόρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι ακόμη και η πρόταση για την υποβολή εκθέσεων με βάση διεθνή πρότυπα (GRI, ISO 26000).

Ζητείται μάλιστα από την Επιτροπή να υποστηρίξει τον στόχο του Διεθνούς Συμβουλίου Υποβολής Ολοκληρωμένων Εκθέσεων (IIRC), έτσι ώστε μέσα στην προσεχή δεκαετία, οι ολοκληρωμένες εκθέσεις (Ιntegrated Reporting) να αποτελούν παγκόσμια διάταξη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αναφορά στις υπεύθυνες επενδύσεις, οι οποίες εντάσσονται στη διαδικασία εφαρμογής της ΕΚE και συνδέουν τους οικονομικούς στόχους των επενδυτών με την αντιμετώπιση κοινωνικών, περιβαλλοντικών και δεοντολογικών θεμάτων. «Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι το νέο Ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου αφενός αντανακλά τον προβληματισμό των βουλευτικών αντιπροσώπων για τη σημερινή συγκυρία στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, αφετέρου δηλώνει την ελπίδα για επίτευξη των στόχων της δεδηλωμένης ήδη στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης και για την ανάκαμψη της οικονομίας.

Ταυτόχρονα, τα ευρωπαϊκά όργανα -συμπεριλαμβανομένης και της Επιτροπής- κάνουν την αυτοκριτική τους και αναγνωρίζουν ότι, έως τώρα, αντιμετώπισαν με μετριοπάθεια τις κοινωνικά ανεύθυνες συμπεριφορές», αναφέρει ο κ. Σπανός και θεωρεί ότι ενδέχεται η Επιτροπή να προχωρήσει σε αυστηρότερες νομοθετικές προτάσεις για την ΕΚΕ, τουλάχιστον σε επίπεδο οδηγιών και για επιμέρους κάθε φορά κλάδους.

Ανάλογες συζητήσεις γίνονται και για μιαν ανανεωμένη νοοτροπία των Ευρωπαίων πολιτών, μέσα από τη χρηματοοικονομική εκπαίδευσή τους είτε την οικολογική. «Γεγονός είναι πάντως ότι αν και στις δημόσιες αρχές αναγνωρίζεται απερίφραστα το δικαίωμα θέσπισης κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνων κανόνων, ωστόσο η κάθε επιχείρηση είναι εκείνη που με την κοινωνικά υπεύθυνη συμπεριφορά της θα αποτελέσει τον αναγκαίο μοχλό ανάπτυξης και θα συμβάλει στη βιωσιμότητα τόσο της ίδιας όσο και του ευρύτερου περιβάλλοντος μέσα στο οποίο λειτουργεί», καταλήγει ο κ. Σπανός.