Γιάννης Ρούντος, διευθυντής δημοσίων σχέσεων & ΕΚΕ Ομίλου INTERAMERICAN
“Το αναπτυξιακό και το κοινωνικό αποτύπωμα είναι οι δύο όψεις της επιχειρηματικής αειφορίας”
• Κύριε Ρούντο, ο όρος “Sustainability” έχει περάσει στο επιχειρηματικό λεξιλόγιο τα τελευταία χρόνια. Τί σημαίνει βιώσιμη ανάπτυξη για μια επιχείρηση σήμερα, πώς εκφράζεται στη χάραξη της στρατηγικής της;
Γ.Ρ.: Η στροφή της προσοχής των επιχειρήσεων στη Βιωσιμότητα είναι εύλογη, καθώς η παρατεταμένη κρίση, σε όλες τις εκφάνσεις της, έχει καταστήσει ευμετάβλητο και πολύπλοκο το περιβάλλον για το επιχειρείν, αυξάνοντας τους κινδύνους που το απειλούν – μάλιστα, αυξάνονται οι ασύμμετρες απειλές. ´Ενας επιχειρηματικός οργανισμός οφείλει να αναγνωρίζει, να αξιολογεί και να ελαχιστοποιεί αυτούς τους κινδύνους. Για να εξασφαλίσει όλα τα κρίσιμα γνωρίσματα που συγκλίνουν στη δημιοφυργία αξίας και προοπτικής σε βάθος χρόνου, μια σύγχρονη επιχείρηση είναι υποχρεωμένη να ενισχύει διαρκώς τα επιμέρους κεφάλαιά της στα επίπεδα των αρχών, της λειτουργίας και των αποτελεσμάτων της. Αναφέρομαι στα κεφάλαια που συνθέτουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και αυτά είναι οι άνθρωποι, η γνώση, η παραγωγική υποδομή, τα χρηματο-οικονομικά που θα πρέπει να καταλήγουν σε ένα ισχυρό ισολογισμό, οι σχέσεις με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη που θα πρέπει να αντανακλούν θετικά στην εταιρική φήμη και ακόμη, η “λυδία λίθος” της εποχής, η καινοτομία. Είναι έξι κομβικοί τομείς, όπου οι επιλογές είναι καθοριστικές για τη συνέχεια και διάρκεια, τη Βιωσιμότητα μιας επιχείρησης.
• Είναι ζήτημα ηγεσίας οι επιλογές που επισημαίνετε για τη Βιωσιμότητα;
Γ.Ρ.: Θα το ορίσω ως ζήτημα εταιρικής διακυβέρνησης. Σήμερα, ζητούνται ευέλικτα μοντέλα που θα διευρύνουν τη βάση της εταιρικής κουλτούρας για τη βιωσιμότητα. Αναδεικνύονται νέες συνιστώσες διακυβέρνησης, που μεταθέτουν το κέντρο βάρους των επιλογών από το άτομο στην ομάδα. Επιβάλλεται αλλαγή νοοτροπίας στα Διοικητικά Συμβούλια και προωθούνται οι έννοιες της συνεργασίας, της συμμετοχής, της σύνθεσης μιας συλλογικής υπευθυνότητας. Βλέπετε πως στις πιο προοδευτικές επιχειρήσεις η υπόθεση της βιώσιμης ανάπτυξης διεκδικείται μεσο-μακροπρόθεσμα με δυναμική αλλαγή του μοντέλου διακυβέρνησης. Να αναφέρω το παράδειγμα της INTERAMERICAN, που κατά την τελευταία δεκαετία αντικατέστησε βήμα βήμα την παραδοσιακή προσωποπαγή, συγκεντρωτική ηγεσία με ένα ευέλικτο μοντέλο ανοικτής διακυβέρνησης, που στη σημερινή εξέλιξή του θέτει κάθε στέλεχος και εργαζόμενο ενώπιον των ευθυνών του σε ένα συνεχώς βελτιούμενο, διατμηματικό πλαίσιο αναφοράς και συμμετοχής. Η ατομική και ομαδική ευθύνη ορίζεται από τη συνέπεια, τη διαφάνεια, την ταχύτητα, την αξιοποίηση των συγχρόνων εργαλείων – της τεχνολογίας,τη μέτρηση της απόδοσης σε συνδυασμό με την αυτοαξιολόγηση. Είναι ορατό πως αυτή η νέα αντίληψη οδηγεί την εταιρεία σε διευρυμένους ορίζοντες. Νέες μεθοδολογίες όπως η Lean, η Agile, που εφαρμόζονται στρατηγικά, δημιουργούν προϋποθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης και συναρτώνται με τις πρακτικές ψηφιακής λειτουργίας, οι οποίες σήμερα αλλάζουν τον κόσμο της επικοινωνίας και των αγορών με επιτάχυνση που προκαλεί δέος. Η πυραμιδική ηγεσία, τα διοικητικά σιλό, δεν μπορούν, πλέον, να παρακολουθήσουν αυτές τις εξελίξεις και πολλοί μεγάλοι επιχειρηματικοί οργανισμοί σε όλο τον κόσμο υιοθετούν ανατρεπτικά μοντέλα, που μπορούν να υπηρετήσουν τη Βιωσιμότητα.
• Και η κερδοφορία, που δοκιμάζεται από την οικονομική κρίση; Αναφερθήκατε στην οικονομική ευρωστία, ως παράγοντα για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Πώς συνδέεται η κερδοφορία με την υπευθυνότητα;
Γ.Ρ.: Η κερδοφορία προαπαιτείται για τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά με το κέρδος μέσα στο πλαίσιο μιας επιχειρηματικής συμπεριφοράς που εμφορείται από την κοινωνική ηθική και επιστρέφει αξία στην κοινωνία. Συνεπώς, κερδοφορία για μια οικονομία της κοινωνίας κατά την Αριστοτελική θέση και όχι για την οικονομία του χρήματος. Είναι σημαντικό να κατευθύνει μια επιχείρηση το κέρδος της, ως προς την επίδραση που ασκεί, σε όλο το φάσμα των stakeholders. Εμείς στην INTERAMERICAN, αναλύουμε την αλληλεπίδραση και έχουμε προσδιορίσει ως βάση αναφοράς των πρακτικών που αναπτύσσουμε την αμφίδρομη σχέση υπεύθυνης επιχειρηματικότητας και κοινωνικήε υπευθυνότητας. ´Ετσι, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε με συντεταγμένη, οργανωμένη δραστηριότητα τη δημιουργία και απόδοση αξίας όχι μόνο στους μετόχους, αλλά και στους εργαζομένους και τους συνεργάτες, τους πελάτες και την ευρύτερη κοινωνία. Το αναπτυξιακό και το κοινωνικό αποτύπωμα της εταιρείας είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, της εταιρικής αειφορίας. ´Οσο πιο καθαρό είναι αυτό το αποτύπωμα, τόσο πιο σταθερό είναι το νόμισμα. Η αειφορία της INTERAMERICAN εδράζεται σε μια αδιαλείπτως τροφοδοτούμενη σχέση πίστης μεταξύ της εταιρείας και των ενδιαφερομένων μερών, στη βάση της υπευθυνότητας. Αυτή η πραγματικότητα, που είναι μετρήσιμη, αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε μια μακρά περίοδο οικονομικής κρίσης κατά την οποία έχει πληγεί περισσότερο η αξιοπιστία των χρηματο-οικονομικών οργανισμών, κατ´ ακολουθία και των ασφαλιστικών εταιρειών.
• Οι νέες κανονιστικές υποχρεώσεις, με τον νόμο 4403/2016 για τη δημοσιοποίηση και μη χρηματο-οικονομικών πληροφοριών από ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις, θα συμβάλουν στην ανάπτυξη της εταιρικής ευθύνης;
Γ.Ρ.: Ο νέος νόμος αναφέρεται σε ανώνυμες εταιρείες που αποτελούν οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος, είναι εισηγμένες ή θεωρούνται “μεγάλες”, παρουσιάζοντας σύνολο ενεργητικού υψηλότερο των 20 εκατ. ευρώ, κύκλο εργασιών πάνω από 40 εκατ. και απασχολούν τουλάχιστον 500 άτομα. Αυτές οι εταιρείες υποχρεούνται να περιλαμβάνουν στην ´Εκθεση Διαχείρισης, από το νέο έτος και μέχρι τον Σεπτέμβριο, μια κατάσταση μη χρηματο-οικονομικών πληροφοριών που θα αφορούν σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά, εργασιακά θέματα, σε ανθρώπινα δικαιώματα, στην καταπολέμηση της διαφθοράς και της δωροδοκίας. Οι ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές εταιρείες, ως οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος, έχουν αυτή την υποχρέωση. ´Ομως, αρκετά από τα ζητούμενα στοιχεία αυτής της κατάστασης προβλέπονται και στις ιδιαίτερα απαιτητικές υποχρεώσεις του νομοθετημένου πλαισίου Solvency II, που τέθηκε από τον Ιανουάριο του 2016 σε ισχύ. Παραβλέποντας την ανάγκη δημιουργίας μηχανισμού και απασχόλησης ανθρώπων με το σχετικό κόστος για την υποβολή της κατάστασης αλλά και τη γραφειοκρατική επιβάρυνση, διερωτώμαι κατά πόσο μπορεί ο νόμος να βελτιώσει το επιπεδο της εταιρικής υπευθυνότητας σε επιχειρήσεις που έχουν, ήδη, αναπτύξει εδώ και χρόνια σχετικές απολογιστικές αναφορές πολύ πιο σύνθετες, με δείκτες επίδοσης και σύμφωνες με τις οδηγίες διεθνών προτύπων σύνταξης. Ωστόσο, μέσα από την κανονιστική υπαγόρευση της λογοδοσίας θα υπάρξουν και εταιρείες που θα εισαχθούν για πρώτη φορά στην έννοια της υπευθυνότητας και τούτο θα είναι μια θετική αφετηρία για να απλωθεί η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Προσωπικά, θα κρατήσω “μικρό καλάθι”. Υπενθυμίζω ότι πριν λίγα χρόνια το Ελληνικό Δίκτυο CSR ξεκίνησε τη φιλόδοξη προσπάθεια σύνθεσης ενός εθνικού σχεδίου στρατηγικής για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Με τη συνεργασία και άλλων θεσμικών φορέων, έγινε σημαντική δουλειά και το σχέδιο είχε εκτεθεί και σε δημόσια διαβούλευση. Γνωρίζει κάποιος κάτι για την τύχη του; Στην Ελλάδα έχουμε την παθογένεια της μη συνέχειας των πραγμάτων. Σε κάθε κυβερνητική αλλαγή, αγνοείται ή καταλύεται ό,τι έχει δημιουργηθεί, ξαναγυρίζουμε στην αφετηρία και χάνεται πολύτιμος χρόνος και έργο.
• Οι απολογισμοί ΕΚΕ λένε την αλήθεια και ποιά είναι αυτή;
Γ.Ρ.: Σήμερα, οι εταιρείες που λογοδοτούν με εκθέσεις κυμαίνονται περί τις 50 και διαβαθμίζονται σε επίπεδα επιδόσεων και εφαρμογής προτύπων. ´Εχουμε παραδείγματα εξαιρετικών εκθέσεων αλλά και αρκετών που δεν αντέχουν σε σοβαρή αξιολόγηση. Γενικότερα, έχω την πεποίθηση πως η κλιμάκωση ενσωμάτωσης της κοινωνικής υπευθυνότητας και αναγωγής της στην εταιρική αειφορία, σε εύρος και βάθος, είναι μεγάλη στη χώρα μας, με αποστάσεις μεταξύ των εταιρειών. Για όλες τις εταιρείες χρειάζεται να έχουμε μια ενθαρρυντική ματιά και κρίση, και κυρίως γι’ αυτές που βρίσκονται σε σχολικό επίπεδο πρωτοβάθμιας μύησης. Αρκεί να μη συνοδεύονται από πρόθεση άμεσης εξαργύρωσης με ρηχή δημοσιότητα, που δηλώνει άγνοια μέτρου και υπονομεύει την ωρίμανση στην κατανόηση και ανάπτυξη της υπευθυνότητας. Δεν είναι λίγα τα πομφολυγώδη δελτία Τύπου για ασήμαντες σχολικές ενέργειες, που βρίσκουν χώρο παρουσίασης – κυρίως σε κλαδικά Μέσα, ισοπεδώνοντας την ιδέα της ΕΚΕ.
• Στην INTERAMERICAN, μετά από 13 χρόνια σχεδιασμένης ανάπτυξης δράσεων και πρωτοβουλιών Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης με μεγάλη απήχηση και 8 χρόνια υποδειγματικών απολογιστικών Εκθέσεων, πού κατευθύνεται σήμερα η κοινωνική υπευθυνότητα της εταιρείας;
Γ.Ρ.: Ως ασφαλιστικός οργανισμός, διαχειριζόμαστε κινδύνους και, κατά συνέπεια, πολλές από τις πρακτικές μας στην εταιρική υπευθυνότητα -που αριθμούν σε ενέργειες περί τις 100 ετησίως- είναι σπονδυλωτές, συνδέονται με την πρόληψη και αντιμετώπιση πολυπαραγοντικών κινδύνων και με την ποιότητα ζωής. Η υγεία, το φυσικό περιβάλλον, η απασχόληση, η φτώχεια και η άμβλυνση της κοινωνικής κρίσης με κάθε δυνατό επιχειρηματικό τρόπο, είναι στην πρώτη γραμμή και συναρτώνται σε μεγάλο βαθμό και με την ανάπτυξη του εθελοντισμού στην εταιρική κοινωνία. Είναι σπονδυλωτές δράσεις και κτίζουν εξελισσόμενες στον χρόνο. Παράλληλα, ενεργούμε και με πρωτοβουλίες που σηματοδοτούν επιχειρηματικό πολιτισμό, σχετικές με την ακεραιότητα, την παιδεία, την εθνική κληρονομιά. Αξίζει σε εμάς και πολύ περισσότερο στα παιδιά μας μια Ελλάδα ευημερίας, κοινωνικής ισορροπίας, δικαιοσύνης και προόδου, ένας τόπος και μια κοινωνία όπου θα ευδοκιμούν οι καλύτερες προσδοκίες. Είναι απογοητευτική στην εποχή μας η έκλειψη προσδοκιών, ιδιαίτερα για τους νέους που θέλουν να ζήσουν κάποια στιγμή το όνειρό τους.