Κυρίες και κύριοι,
Θα ήθελα κατ' αρχήν να ευχαριστήσω το Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και τον Πρόεδρο, τον κύριο Αναλυτή, για τη σημερινή πρόσκληση. Επίσης θέλω να συγχαρώ το σύνολο των στελεχών του Δικτύου, που συμμετείχαν στη δημιουργία των νέων καταλόγων καλών πρακτικών, στον τομέα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
Τα τελευταία χρόνια, η έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης αποκτά διαρκώς μεγαλύτερη σημασία σε παγκόσμιο επίπεδο και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της συζήτησης για την παγκοσμιοποίηση, την ανταγωνιστικότητα και την αειφόρο ανάπτυξη.
Μέχρι πρότινος, για τη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων, το επιχειρηματικό ήθος και η εταιρική ευθύνη ταυτίζονταν σχεδόν απόλυτα με την προσαρμογή τους στα ισχύοντα θεσμικά πλαίσια και την πιστή τήρηση νόμων και κανονισμών.
Σήμερα ωστόσο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Υπάρχει πλέον μια εμφανής στροφή προς την επιχειρηματική ηθική, με τις επιχειρήσεις να συνειδητοποιούν ότι για να επιτύχουν τους στόχους τους δεν αρκεί να είναι συνεπείς απέναντι στους νόμους. Αντίθετα χρειάζεται να κερδίσουν το σεβασμό και την εμπιστοσύνη όλων όσων επιδρούν και ταυτόχρονα επηρεάζονται από τη λειτουργία της επιχείρησης: των εργαζομένων, των προμηθευτών, των πελατών ή καταναλωτών, των τοπικών κοινωνιών, της ευρύτερης κοινής γνώμης.
Το σύγχρονο ζητούμενο για τις επιχειρήσεις είναι πλέον η βελτίωση των πρακτικών που ακολουθούν, με έμφαση όχι μόνο στη νόμιμη, αλλά κυρίως στην ηθική και υπεύθυνη συμπεριφορά, απέναντι στον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον. Στην οικειοθελή και έμπρακτη συμμετοχή στο ευρύτερο κοινωνικό γίγνεσθαι.
Κυρίες και κύριοι,
Είναι σαφές ότι και το θέμα της κοινωνικής ευθύνης δεν μπορεί να εξεταστεί σήμερα ερήμην των συνθηκών που χαρακτηρίζουν το σημερινό διεθνές περιβάλλον. Διανύουμε μια περίοδο, όπου η παγκόσμια αλλά -αναπόφευκτα- και η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις μιας πρωτοφανούς κρίσης. Μιας κρίσης η οποία εξελίσσεται πέρα από κάθε πρόβλεψη, ανατρέποντας εκτιμήσεις και δεδομένα. Προκαλώντας ανασφάλεια και αβεβαιότητα σε αγορές, σε επιχειρήσεις, σε εργαζόμενους, σε καταναλωτές.
Σε μια εποχή λοιπόν όπου:
- οι πολίτες ανησυχούν για τη δουλειά και το εισόδημά τους
- οι επιχειρήσεις ανησυχούν για τη βιωσιμότητά τους πολλοί θα μπορούσαν να αναρωτηθούν αν έχει ακόμη νόημα ο σεβασμός των αρχών της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης
Η απάντηση θα έλεγα ότι είναι αρκετά απλή και εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο κάθε επιχείρηση αντιμετωπίζει την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Εάν την αντιμετωπίζει ως μια καθαρά αλτρουιστική πρακτική ή αν την εφαρμόζει αποκλειστικά με στόχο την προώθηση πωλήσεων, τότε είναι βέβαιο ότι θα την τοποθετήσει σε δεύτερη μοίρα σε μια δύσκολη περίοδο. Όταν δηλαδή η ρευστότητα είναι περιορισμένη και οι έκτακτες ανάγκες επιτακτικές.
Για τις επιχειρήσεις όμως που αντιμετωπίζουν την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη ως αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητας και της στρατηγικής τους, δεν τίθεται καν τέτοιο ερώτημα.
Αντίθετα μάλιστα η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αποτελεί το στοιχείο που, σε χαλεπούς καιρούς, θα διαφοροποιήσει τις επιχειρήσεις αυτές σε σχέση με τον ανταγωνισμό και θα ενισχύσει τις άμυνές τους απέναντι στην κρίση.
Ένα άλλο σημείο αμφισβήτησης, που επανέρχεται ως θέμα συζήτησης ανεξάρτητα από την παρούσα συγκυρία, είναι το κατά πόσο οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είναι σε θέση να ενσωματώσουν στη φιλοσοφία -και πολύ περισσότερο στη λειτουργία τους- τις αρχές της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
Πράγματι, δεν είναι λίγες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δηλώνουν αδυναμία να εφαρμόσουν προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Και γι' αυτό επικαλούνται το οικονομικό κόστος, τις περιορισμένες δυνατότητες ή απλώς τη δυσπιστία τους, ως προς την πραγματική συμβολή τέτοιων πρακτικών στους επιχειρηματικούς τους στόχους.
Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή συνήθως κάνουμε το λάθος να συγχέουμε τα ποσοτικά μεγέθη με μια καθαρά ποιοτική στρατηγική επιλογή.
Δηλαδή: η υιοθέτηση και η εφαρμογή της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης δεν συνεπάγεται απαραίτητα κόστος για την επιχείρηση. Υπάρχουν δράσεις, όπως για παράδειγμα οι πρωτοβουλίες εθελοντισμού, που δεν στοιχίζουν τίποτα. Επιπλέον υπάρχουν και πρακτικές, οι οποίες μπορούν ακόμη και να μειώσουν τα λειτουργικά κόστη της επιχείρησης, όπως η εξοικονόμηση ενέργειας και η ανακύκλωση.
Όσο για το όφελος, αυτό πράγματι μπορεί να μην αποτυπωθεί άμεσα στις πωλήσεις ή στα κέρδη της επιχείρησης. Θα προκύψει όμως μακροπρόθεσμα μέσα από την εμπιστοσύνη και την προτίμηση των πελατών της. Μέσα από την αφοσίωση, τη δέσμευση και την προθυμία των εργαζομένων της. Μέσα από την εκτίμηση των προμηθευτών και συνεργατών της. Μέσα από την εκτίμηση των προμηθευτών και των συνεργατών της. Μέσα από τη βελτίωση της εικόνας της απέναντι σε επενδυτές και πιστωτικούς φορείς. Μέσα από την αξιοποίηση ειδικών προγραμμάτων και χρηματοδοτήσεων.
Σαφώς και η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη δεν αποτελεί πανάκεια κι αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης. Δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υποκαταστήσει την επιχειρησιακή στρατηγική. Μπορεί όμως να αποτελέσει βασικό της κομμάτι και να συμβάλει ουσιαστικά στην επίτευξη των στόχων της.
Υπάρχει επομένως ανάγκη ενθάρρυνσης, αλλά και εκπαίδευσης ειδικά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προς αυτή την κατεύθυνση. Κι εδώ έγκειται ουσιαστικά η χρησιμότητα των εκδόσεων του Ελληνικού Δικτύου Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
Με την παράθεση καλών πρακτικών και παραδειγμάτων, αποτελούν αρχικά ένα εργαλείο κατανόησης της έννοιας της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να μπορέσουν να σχηματίσουν μια πιο συγκεκριμένη εικόνα ως προς το τι αφορά, τι επιδιώκει, τι χρειάζεται και πως διαφοροποιείται η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη σε σχέση με άλλες επιχειρηματικές πρακτικές όπως οι δημόσιες σχέσεις ή η προώθηση πωλήσεων.
Για τις επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ακούσει, θέλουν να δραστηριοποιηθούν στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, αλλά μέχρι σήμερα δεν πίστευαν ότι μπορούν ή δεν ήξεραν τον τρόπο για να το κάνουν, οι κατάλογοι αυτοί θα αποτελέσουν ένα χρήσιμο βοήθημα. Μια πηγή έμπνευσης και κινητοποίησης.
Επιπλέον, στοιχεία όπως η έρευνα για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθιστούν τον κατάλογο εργαλείο ενημέρωσης για τα στελέχη που αποφασίζουν τη στρατηγική των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Από αυτή την άποψη, πιστεύω πραγματικά ότι η τακτική έκδοση, π.χ. σε ετήσια βάση, του καταλόγου θα συμβάλλει ουσιαστικά στη διάδοση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Θα μπορέσει να ωθήσει περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις προς αυτή την κατεύθυνση, ειδικά σε συνδυασμό και με άλλες ενέργειες ευαισθητοποίησης.
Η έρευνα που διεξήχθη σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών αποτελεί μία καλή αρχή και η επανάληψη της σε ετήσια ή διετή βάση θα μπορούσε να προσφέρει πολλαπλά οφέλη.
Γιατί θα επιτρέψει την ανάδειξη της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και των πλεονεκτημάτων που προκύπτουν από την υιοθέτησή της, μέσα από μετρήσιμα αποτελέσματα, που αναφέρονται στην ελληνική πραγματικότητα.
Επιπλέον, μιας και ο κατάλογος περιλαμβάνει μόνο ενέργειες επιχειρήσεων – μελών του Δικτύου, θα ήταν σκόπιμη η συστηματική προώθησή του σε άλλες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Με τη διοργάνωση παρουσιάσεων, με τη διεξαγωγή ημερίδων ή με την αποστολή του καταλόγου σε επιχειρηματικούς φορείς της χώρας, το Δίκτυο θα μπορούσε να προβάλει ακόμη πιο αποτελεσματικά αυτή την πρωτοβουλία και να καλλιεργήσει το έδαφος για την προσέλκυση νέων μελών.
Το ΕΒΕΑ, και πιστεύω και κάθε επιμελητήριο της χώρας, μπορεί να αποτελέσει το όχημα για την προώθηση των σκοπών του Δικτύου. Από την πλευρά μας, να είστε βέβαιοι ότι υπάρχει και η διάθεση και η δυνατότητα.
Κλείνοντας θα ήθελα να συγχαρώ τις επιχειρήσεις που ξεχώρισαν για τη δράση τους και παρουσιάζονται στον φετινό κατάλογο. Εύχομαι η προσπάθειά τους να αποτελέσει το πρότυπο για το σύνολο της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας, ώστε να υπάρξουν περισσότερες ανάλογες πρωτοβουλίες.
Και βέβαια, ελπίζω ότι όλη αυτή η αξιόλογη δραστηριοποίηση εκ μέρους του Δικτύου και των μελών του θα συμβάλει ουσιαστικά και στην περαιτέρω ευαισθητοποίηση του ελληνικού κοινού. Γιατί η ίδια η κοινωνία, μέσα από τη συμπεριφορά και τις επιλογές της, θα αποτελέσει το σημαντικότερο μοχλό πίεσης για την ευρύτερη δυνατή εδραίωση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
Σας ευχαριστώ.