Κύριε Πρόεδρε,
Αξιότιμοι καλεσμένοι,
Είναι μεγάλη χαρά που έχω την ευκαιρία να μιλήσω εδώ σήμερα, στη 12η Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης με την Ελληνική Κυβέρνηση. Θα ήθελα να ευχαριστήσω το «Economist Conference» και την εταιρεία HAZLIS, για τη διοργάνωση αυτής της σημαντικής εκδήλωσης. Επίσης θα ήθελα να καλωσορίσω τους εκπροσώπους ξένων Κυβερνήσεων και τους Επιχειρηματίες των οποίων η παρουσία καθιστά αυτό το Συνέδριο μια πραγματική πολυσυμμετοχική διαδικασία.
Τον περασμένο Ιανουάριο, στο Νταβός της Ελβετίας ο κ. Bill Gates της Microsoft, προκάλεσε τις εταιρείες να εμπλακούν στο «Δημιουργικό Καπιταλισμό», που ως έννοια προβλέπει τη διανομή κερδών και τη βοήθεια προς στους φτωχούς.
«Χρειαζόμαστε έναν «δημιουργικό καπιταλισμό» στον οποίο Επιχειρήσεις και Μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί θα συμπράττουν για τη δημιουργία ένος συστήματος αγοράς, που θα περιορίσει τις ανισότητες αυτού του κόσμου.
Προφανώς ο κ. Gates προσπάθησε να συνδυάσει την αναζήτηση του κέρδους με την επιθυμία να καλυφθούν οι ανάγκες όλων όσων δεν διαθέτουν επαρκή οικονομικά μέσα. Η πρότασή του τοποθετεί μαζί το κέρδος και τη φιλανθρωπία και ενθαρρύνει τους επιχειρηματίες να ενσωματώσουν την έννοια της φιλανθρωπίας στην επιχειρηματική τους προσπάθεια.
Το όραμά του Bill Gates ίσως να μοιάζει ιδανικό. Ο δημιουργικός καπιταλισμός μπορεί θεωρητικά να εξαλείψει τη φτώχεια.
Ωστόσο το ερώτημα που προκύπτει είναι: Σε έναν τέτοιο ιδεατό κόσμο, πόσοι άνθρωποι και κάτω από ποιες συνθήκες θα μπορούσαν να ζήσουν:
Για να δώσω μια απάντηση στο ερώτημα αυτό, θα επιχειρήσω να επεκτείνω το όραμα του Bill Gates, εισάγοντας μια νέα έννοια, αυτή του «Δημιουργικού Πράσινου Καπιταλισμού».
Βεβαίως, σύμφωνα με τον Murray Bookchin, μαζί οι όροι του «Πράσινου» και του «Καπιταλισμού» δημιουργούν μια ισχυρή αντίφαση. Ο τρόπος που μέχρι σήμερα οι Επιχειρήσεις ασκούν τις δραστηριότητές τους με σκοπό τη συσσώρευση κερδών, συχνά εναντιώνεται και εχθρεύεται το Περιβάλλον. Η ζημιά στο Περιβάλλον έχει ήδη λάβει ανησυχητικές διαστάσεις. Κάθε μέρα υπάρχουν καινούργιες εκτιμήσεις για τη σοβαρότητα της υπερθέρμανσης του πλανήτη, της εξάντλησης του οξυγόνου, της όξινης βροχής, των τοξικών αποβλήτων και του επιταχυνόμενου ρυθμού εξαφάνισης των ειδών κ.λπ.
Με στόχο να απαλείψουμε την αντίφαση που προκύπτει μεταξύ της έννοιας του Καπιταλισμού και της έννοιας του «Πράσινου», εισάγουμε στην εταιρική διακυβέρνηση των Επιχειρήσεων τον όρο της «Ολικής Εταιρικής Περιβαλλοντικής Ευθύνης». Βεβαίως, δεν εννοούμε την Εταιρική Περιβαλλοντική Ευθύνη με την περιορισμένη έννοια του όρου, όπως αυτή προκύπτει ως μέρος της συνολικής κοινωνικής Ευθύνης μίας Επιχείρησης.
Συνήθως αρκετοί πολίτες, περιβαλλοντικές Οργανώσεις και μεγάλες Επιχειρήσεις ορίζουν ως Εταιρική Περιβαλλοντική Ευθύνη το καθήκον, να καλύψουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκύπτουν από τη δραστηριότητα της επιχείρησής τους, την παραγωγή των προϊόντων και τη λειτουργία των εγκαταστάσεων, να μειώσουν τα απόβλητα και τις εκπομπές, να μεγιστοποιήσουν την παραγωγικότητα και να ελαχιστοποιήσουν τις πρακτικές, που ίσως να επηρεάζουν αρνητικά τη διαθεσιμότητα των πόρων στις μελλοντικές γενιές.
Με τα στοιχεία που έχουμε από τα διάφορα μέσα, βλέπουμε ότι οι εταιρείες όλο και πιο συχνά κρίνονται βάσει της περιβαλλοντικής τους συνείδησης. Οι μέτοχοι στις επιχειρήσεις και οι καταναλωτές απαιτούν σήμερα να γνωρίζουν τι υφίσταται εσωτερικά στην εταιρεία και αν υπάρχει πλήρης διαφάνεια. Θέλουν να συνεργάζονται με εταιρείες τις οποίες μπορούν να πιστεύουν και να εμπιστεύονται.
Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που προαναφέθησαν, περιγράφουν τον εσωτερικό τρόπο λειτουργίας και απόδοσης μιας επιχείρησης. Για εμάς η ερμηνεία αυτή της εταιρικής περιβαλλοντικής ευθύνης, που είναι παρόμοια με τις πολιτικές της αειφόρου ανάπτυξης που αναπτύσσουν κάθε χρόνο οι εισηγμένες εταιρείες, είναι το ένα από τα δύο συστατικά μέρη της Ολικής Εταιρικής Περιβαλλοντικής Ευθύνης.
Η πιο σημαντική διάσταση της Ολικής Εταιρικής Περιβαλλοντικής Ευθύνης αφορά το εξωτερικό περιβάλλον. Αφορά το συσχετισμό του ετήσιου κύκλου εργασιών της επιχείρησης (τζίρο) με το Περιβάλλον.
Αποτελεί τη δέσμευση της εταιρίας να προσφέρει ένα μικρό ποσοστό από τον συνολικό ετήσιο κύκλο εργασιών της, ως Κεφάλαιο για την προστασία του Περιβάλλοντος και την αποφυγή περιβαλλοντικών ατυχημάτων.
Το ποσοστό αυτό θα μπορεί να είναι κλιμακωτό και θα μπορεί να καθορίζεται από την ίδια την επιχείρηση ή από τον εκάστοτε επιχειρηματικό κλάδο. Για παράδειγμα μια εταιρεία η οποία επιτυγχάνει 500 εκ. ευρώ τζίρο θα μπορούσε διαθέτει ποσοστό ίσο με το 1/10.000 του ετήσιου τζίρου, δηλ 50.000€ το χρόνο, ως μέρος ενός προγράμματος Ολικής Εταιρικής Περιβαλλοντικής Ευθύνης, για την προστασία του περιβάλλοντος.
Η Ολική Εταιρική Περιβαλλοντική Ευθύνη αναφέρεται στην απόκριση μιας επιχείρησης απέναντι στα γενικά περιβαλλοντικά ζητήματα. Η Ολική Εταιρική Περιβαλλοντική Ευθύνη ξεκινά εκεί που τελειώνει η υποχρέωση του Νόμου.
Είναι προφανές ότι μιλώντας για Ολική Εταιρική Περιβαλλοντική Ευθύνη, δεν εννοούμε κάποιο είδος επιβολής μέτρου από τις Κυβερνήσεις των χωρών, αλλά για μία απτή συνεισφορά στην προστασία του περιβάλλοντος που καθορίζεται αυτοτελώς από κάθε επιχείρηση.
Επιπλέον στο πλαίσιο της Ολικής Εταιρικής Περιβαλλοντικής Ευθύνης θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα διεθνές σύστημα βαθμολογίας όπου οι εταιρείες θα κατατάσσονται σε σειρά με βάσει την περιβαλλοντική τους ευαισθησία και επίδοση.
Το Κεφάλαιο που θα συγκεντρωνόταν από τα προγράμματα Ολικής Εταιρικής Περιβαλλοντικής Ευθύνης των επιχειρήσεων θα μπορούσε να το διαχειρίζεται ένας παγκόσμιος Οργανισμός π.χ υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε. και να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την κάλυψη δαπανών προγραμμάτων περιβαλλοντικής προστασίας. Αναφέρουμε ότι η Γαλλία έχει ήδη προτείνει τη δημιουργία ενός τέτοιου Φορέα, ως αντίβαρο στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, ο οποίος θα ρυθμίζει τους κανόνες του Πράσινου εμπορίου.
Ας μου επιτραπεί να δώσω τώρα μια ακόμη διάσταση της προτεινόμενης Ολικής Εταιρικής Περιβαλλοντικής Ευθύνης. Το περασμένο καλοκαίρι βιώσαμε όλοι μας τις πιο καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων 50 ετών, οι οποίες ξέσπασαν στην Ελλάδα και εξαφάνισαν δεκάδες χωριά και χιλιάδες στρέμματα δασών και καλλιεργήσιμης γης
Για την ανασυγκρότηση αυτών των περιοχών και την αποκατάσταση των δασών η ελληνική Κυβέρνηση δημιούργησε ένα ειδικό Ταμείο Αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση Εκτάκτων Αναγκών. Πολλές από τις Τράπεζες, τις επιχειρήσεις της χώρας και την Τοπική Αυτοδιοίκηση προσέφεραν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για να υποστηρίξουν το πρόγραμμα αυτό της αναδάσωσης και της αποκατάστασης των περιοχών που καταστράφηκαν από τις πυρκαγιές.
Αυτό το σημαντικό ποσό που συγκεντρώθηκε, θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιηθεί όχι εκ των υστέρων για να απαλείψει τις πληγές της καταστροφής, αλλά εκ των προτέρων, για να προλάβει την καταστροφή, εξασφαλίζοντας π.χ τη διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών, την αγορά ειδικού πυροσβεστικού εξοπλισμού και την υλοποίηση προγραμμάτων συνεχιζόμενης κατάρτισης.
Κυρίες και Κύριοι,
η πραγματικότητα των κλιματικών αλλαγών και των περιβαλλοντικών καταστροφών είναι ήδη εδώ. Στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2006 ήταν το πιο θερμό έτος από το 1659 . Σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία 10 υπήρξαν τα πιο θερμά χρόνια.
Είναι περισσότερο από προφανές ότι όχι μόνο οι υγιείς αλλά όλες οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υιοθετήσουν αυτή την πρωτοβουλία της Ολικής Εταιρικής Περιβαλλοντικής Ευθύνης, ως μια ρητή έκφραση του πιο αποτελεσματικού τρόπου για την προστασία του περιβάλλοντος που θα οδηγήσει σε ένα βιώσιμο μέλλον με πορεία προς το 2020.
Σας ευχαριστώ.