Ξάνθη, 7-9 Οκτωβρίου 2005
«Του πουλιού το γάλα» περιλάμβανε κυριολεκτικά το 10ο Τριήμερο Εργασίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (Π.Ι.Ο.Π.), με θέμα την ιστορία του ελληνικού γάλακτος και των προϊόντων του. Οι σαράντα ανακοινώσεις του συνεδρίου που διοργανώθηκε από το Π.Ι.Ο.Π., σε συνεργασία και με την αποκλειστική χορηγία του Ιδρύματος Αριστείδης Δασκαλόπουλος, κάλυπταν μια ευρύτατη θεματολογία, καταδεικνύοντας τον πλούτο των πληροφοριών που υποφώσκουν σε κείμενα, αρχαιολογικές, ιστορικές και εθνολογικές μαρτυρίες, και συμβάλλοντας ουσιαστικά στην προώθηση της έρευνας σχετικά με τη γαλακτοκομία και τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές της προεκτάσεις.
Από τα πορίσματα, συγκρατήσαμε τις αποδείξεις ότι το γάλα καταναλώνεται στον ελλαδικό χώρο ήδη από τη νεολιθική περίοδο! ?λλη έκπληξη: η αρχαία Λακεδαίμονα, γνωστή σε όλους ως ελαιουργός, απέκτησε μια νέα διάσταση, ως γαλακτοπαραγωγός και τυροφάγος. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η πληροφορία για τα βυζαντινά τυριά με ονομασία προελεύσεως, όπως ο «παφλαγόνιος». Η σημασία του προϊόντος στην ενετοκρατούμενη Κρήτη καταδείχτηκε μέσα από την αναφορά στο πολύπλοκο αλλά και αποδοτικό φορολογικό σύστημα των Βενετών για το τυρί. Η διαχρονική εικόνα συμπληρώθηκε με στοιχεία για τις κτηνοτροφικές δομές της νεότερης Ελλάδας.
Οι εθνολογικές ανακοινώσεις επικεντρώθηκαν σε πληροφορίες που παραδίδονται για συγκεκριμένες περιοχές, σε συσχετισμό με τον ετήσιο κύκλο της παραδοσιακής ζωής. Τονίστηκε, εξάλλου, η σημασία της γαλακτοκομίας και των γαλακτοκομικών προϊόντων στη διατροφή των ανθρώπων κάθε εποχής και σημειώθηκαν οι σταθμοί στην εξέλιξη της νομοθεσίας, της τεχνολογίας, της εκπαίδευσης σχετικά με τα γαλακτοκομικά προϊόντα και στην ανάπτυξη της βιομηχανίας, οι οποίες τοποθετούνται στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Η τεκμηρίωση της διαχρονικής εξέλιξης της υγιεινής του γάλακτος στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας παρασκευής και την πορεία της βιομηχανίας γάλακτος, αποτελούν ένα πρώτο στάδιο καταγραφής, που μπορεί κάλλιστα να αξιοποιηθεί για τη στήριξη των σημερινών ελληνικών συμφερόντων του κλάδου.
Για μια ακόμα φορά αποδείχτηκε περίτρανα η χρησιμότητα του διεπιστημονικού διαλόγου και της σύνδεσης της έρευνας με τη ζωντανή πραγματικότητα των αντίστοιχων κλάδων της οικονομίας, καθώς οι αποσπασματικές πληροφορίες του κάθε τομέα, συντιθέμενες, συμπληρώνουν την εικόνα της διαχρονίας της παραγωγής του γάλακτος και των προϊόντων του στον τόπο μας. Η δημοσίευση των Πρακτικών του 10ου Τριημέρου Εργασίας από το Τμήμα Εκδόσεων του Π.Ι.Ο.Π. θα συμβάλει σε αυτή τη συνολική θεώρηση του θέματος, ενώ το Ίδρυμα Αριστείδης Δασκαλόπουλος θα συνεχίσει τις προσπάθειές του για διάδοση της γνώσης και ενίσχυση της έρευνας όσον αφορά στα γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά και γενικότερα στα τρόφιμα. Παράλληλα, με την ολοκλήρωση του Τριημέρου και τη δημοσίευση των Πρακτικών, επιτυγχάνεται ένας παλαιός και σημαντικός στόχος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, καθώς ολοκληρώνεται ο κύκλος εργασιών που αναφέρεται στα βασικά προϊόντα διατροφής του Έλληνα από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας: ψωμί, λάδι, κρασί, μέλι και γάλα.
Πηγές: Π.Ι.Ο.Π., Ίδρυμα Aριστείδης Δασκαλόπουλος
-
Η ιστορία του ελληνικού γάλακτος και των προϊόντων του