Καινοτομία: Από τη θεωρία στην πράξη

Άρθρο του κ. Μιχάλη Σπανού, Διευθύνοντος Εταίρου της EuroCharity, στο «ΚΕΡΔΟΣ»,

Η ενίσχυση της καινοτομίας δεν αποτελεί θεωρητικό σχήμα και εύκολο ευχολόγιο. Πρόκειται για άμεση ανάγκη η οποία προκύπτει από την οικονομική αβεβαιότητα που πλήττει το διεθνές περιβάλλον και καθιστά επιτακτική τη λήψη αποφάσεων αναφορικά με πρακτικά ζητήματα και λύσεις για το μέλλον. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, οι παγκόσμιες προκλήσεις απαιτούν καινοτόμα προσέγγιση σε τεχνολογικά, περιβαλλοντικά αλλά και κοινωνικά θέματα, οδηγώντας τις εταιρείες να εξερευνήσουν νέους τρόπους βιώσιμης ανάπτυξης μέσα από τη λειτουργία τους, με την ανάλογη θεσμική υποστήριξη. Οι επιχειρήσεις που ασπάζονται την καινοτομία περιορίζουν τα κόστη, δημιουργούν ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες, αποκτώντας παράλληλα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Από την άλλη πλευρά, μετατρέποντας νέες και πρωτότυπες ιδέες σε ουσιαστικές λύσεις δημιουργούνται οι συνθήκες για μια καλύτερη ζωή, διασφαλίζοντας το μέλλον για τις γενιές που θα ακολουθήσουν. 

Ευρωπαϊκός δισταγμός
Η συνεργασία των φορέων πρωτογενούς έρευνας με παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς για την εκπόνηση προγραμμάτων που μπορούν να τύχουν εφαρμογής, αναδεικνύεται ως θέμα μείζονος σημασίας αλλά και προτεραιότητα για την Ευρώπη.

Συναισθανόμενη την ανάγκη αλλά και το διανοητικό κεφάλαιο το οποίο είναι διαθέσιμο, η Ευρώπη οδεύει στο δρόμο της καινοτομίας και της ανάπτυξης, μέσα από τη θέσπιση χρηματοδοτικών προγραμμάτων που αναδεικνύουν και τροφοδοτούν τις ατομικές αλλά και τις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Ακόμα όμως και αν οι διαθέσεις είναι καλές, η παρούσα οικονομική συγκυρία φαίνεται να μην ευνοεί «γαλαντόμες» πρωτοβουλίες. Πρόσφατα ανακοινώθηκε η δραστική περικοπή του προϋπολογισμού για το πρόγραμμα «Horizon 2020», το νέο και πολλά υποσχόμενο πλαίσιο χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη έρευνα και την τεχνολογία, με χρονικό ορίζοντα τα έτη 2014 – 2020. Οι συζητήσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του Φεβρουαρίου είχαν ως αποτέλεσμα από τα 77.6 δις Ευρώ που πρότεινε αρχικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Νοέμβριο του 2011, οι ηγέτες να εγκρίνουν τα 69.24 δις Ευρώ, παρά το έντονο παρασκηνιακό lobbying που είχε προηγηθεί. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πιο «φιλικό» σε θέματα έρευνας Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε υπερθεματίσει την εκταμίευση ως και 100 δις Ευρώ. 

Οι επιχειρήσεις
Αναμφισβήτητα μέσω της καινοτομίας δημιουργείται επιχειρηματική αξία που έχει ως αποτέλεσμα την επίλυση σημαντικών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων. Νέες μορφές ενέργειας, καινοτόμες και οικολογικές συσκευασίες, νέοι τρόποι παραγωγής, διανομής και διαφήμισης αλλά και η εκπαίδευση, μπορούν να κάνουν τη διαφορά για ένα κόσμο αειφόρο και ασφαλή.

Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Eurostat, Community Innovation Survey 2010, το 53% των επιχειρήσεων στην Ευρώπη, από το χώρο της βιομηχανίας και των επενδύσεων, παρουσιάζουν δραστηριότητα μεταξύ 2008 και 2010 με επίκεντρο την καινοτομία και με έμφαση στην έρευνα και την ανάπτυξη, όπως και στην εμπορία καινοτόμων προϊόντων. Το μεγαλύτερο ποσοστό καινοτομίας παρουσιάζει η Γερμανία (79% των επιχειρήσεων), ενώ ακολουθεί το Λουξεμβούργο (68%), το Βέλγιο (61%), η Πορτογαλία, η Σουηδία και η Ιρλανδία (60%). Χαμηλότερα ποσοστά εμφανίζονται σε χώρες όπως είναι η Βουλγαρία (27%), η Πολωνία (28%), η Λετονία (30%), η Ρουμανία και η Ουγγαρία (31%), ενώ αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι για την Ελλάδα δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. 

Οφείλουμε να απενοχοποιήσουμε την επιχειρηματικότητα και να αποδεχτούμε το γεγονός ότι η ανάπτυξη είναι εφικτή μόνο μέσα από την επιχειρηματική επένδυση. Με αυτό το σκεπτικό, η EuroCharity για μια ακόμα φορά φέρνει στο επίκεντρο του παγκόσμιου διαλόγου την καινοτομία. Με τίτλο «Innovation for Excellence», η φετινή 6η έκδοση της σειράς Yearbook είναι αφιερωμένη στην καινοτομία και στον τρόπο με τον οποίο αυτή ενσωματώνεται στην εταιρική κουλτούρα, ανοίγοντας το δρόμο για την επιχειρηματική αριστεία και την αειφορία. Επιλεγμένες επιχειρήσεις και οργανισμοί από το διεθνές και το ευρωπαϊκό περιβάλλον παρουσιάζουν μέσα από αυτή την έκδοση, τη στρατηγική και τη φιλοσοφία τους σε θέματα καινοτομίας, ανοίγοντας μια συζήτηση στην οποία όπως φαίνεται η Ελλάδα οφείλει να συμμετάσχει πιο ενεργά.

Μερικοί από τους συντελεστές της φετινής έκδοσης είναι οι Janez Potočnik, Επίτροπος για το Περιβάλλον, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Lars Rasmussen, Πρόεδρος, Global Green Growth Institute και πρώην Πρωθυπoυργός της Δανίας, BP Agrawal, Ιδρυτής & Πρόεδρος, Sustainable Innovations, Bruce Piasecki, Ιδρυτής & Πρόεδρος, AHC Group, Inc., Dr. Bettina von Stamm, FRSA, Director & Catalyst, Innovation Leadership Forum, Marc Amblard, Διευθύνων Σύμβουλος, European Foundation for Quality Management (EFQM), Matt Rogers, Διευθύνων Σύμβουλος, McKinsey & Company, Rob Steele, Γενικός Γραμματέας, International Organisation for Standardization (ISO), Rowan Gibson, Συνιδρυτής, www.innovationexcellence.com, Dr. Anne-Laure Mention, Head of Research Unit, Public Research Centre Henri Tudor, Dimitrios Salampasis,  Researcher, Public Research Centre Henri Tudor, Calvin Hodock, Ιδρυτής και τέως Πρόεδρος, Edison Awards, American Marketing Association, Fabrizio Sestini, Scientific Officer, European Commission, DG Information Society, Vassilios Makios, Ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών, Πανεπιστήμιο Πατρών και Yπεύθυνος της Μονάδας Corallia, Annie Pearce, Associate Professor Department of Building Construction, Virginia Tech, Paul Druckman, CEO, International Integrated Reporting Council, και η Magdalena Álvarez Arza, Αντιπρόεδρος, European Investment Bank. Η έκδοση θα παρουσιαστεί σε ειδικές εκδηλώσεις στην Αθήνα και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες τον Ιούνιο.  

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΚΕΡΔΟΣ», στις 24 Φεβρουαρίου 2013.