Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι οργανισμοί επιδεικνύουν ενδιαφέρον για θέματα αειφορίας, εκπονώντας κοινωνικούς απολογισμούς, ενώ στην ίδια κατεύθυνση αρκετές χώρες ενσωματώνουν την αειφορία στο εθνικό νομικό corpus. Αυτό συμβαίνει γιατί ακόμα και αν η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ) δομήθηκε σε εθελοντική βάση, οι αυξανόμενες ανάγκες και οι παγκόσμιες εξελίξεις υποδεικνύουν ότι η οικοδόμηση ενός βιώσιμου μέλλοντος χρειάζεται κάτι παραπάνω από καλή πίστη.
Το Σκανδιναβικό παράδειγμα
Με αυτό το σκεπτικό και ακολουθώντας το παράδειγμα της Δανίας αλλά και άλλων ευρωπαϊκών κρατών, η Νορβηγία εισήγαγε πρόσφατα νομοθεσία για την έκδοση απολογισμών αειφορίας, μια απόφαση-σταθμός στη ρύθμιση της εταιρικής διαφάνειας για το σκανδιναβικό κράτος. Η πρόθεση έγινε γνωστή τον περασμένο Νοέμβριο, με τον Υπουργό Εξωτερικών της Νορβηγίας να ανακοινώνει τη νέα πολιτική η οποία θα είναι βασισμένη στην αρχή Report or Explain, σύμφωνα με την οποία οι εταιρίες οφείλουν να λογοδοτούν όσον αφορά στις επιδόσεις αειφορίας, διαφορετικά πρέπει να αναφέρουν το λόγο που δεν το κάνουν. Η πρόταση πέρασε τον Απρίλιο, υπερθεματίζοντας τη χρήση του προτύπου GRI, αποτελώντας σημαντική εξέλιξη για τη Νορβηγική κυβέρνηση η οποία φαίνεται να αντιμετωπίζει τη διαφάνεια ως επιτακτική για τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ της κοινωνίας και της αγοράς. Το Υπουργείο Οικονομικών επιβλέπει την υιοθέτηση της νομοθεσίας καθώς και τα μεταβατικά μέτρα που χρειάζονται ώστε να τεθεί σε πλήρη ισχύ. Όσον αφορά στην ουσία του νομοθετήματος, ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην ανάγκη ενσωμάτωσης περιβαλλοντικών ανησυχιών και καταπολέμησης της διαφθοράς. Ξεχωριστή βαρύτητα έχει όμως και ο χρηματοοικονομικός τομέας και οι υπεύθυνες επενδύσεις οι οποίες φαίνεται να επηρεάζουν την εξέλιξη της ΕΚΕ στη χώρα.
Το νομοθέτημα αυτό δεν αποτελεί την πρώτη εκδήλωση ενδιαφέροντος της χώρας για την εταιρική υπευθυνότητα, αλλά περισσότερο τη συνέχεια μιας μακροπρόθεσμης δέσμευσης. Το 1998, με πράξη νομοθετικού περιεχομένου η Νορβηγία απαίτησε όλες οι εισηγμένες εταιρίες να συμπεριλάβουν θέματα αειφορίας στις εκθέσεις της Διοίκησης, ενώ το 2009 η κυβέρνηση ανακοίνωσε το πρώτο White Non Paper για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Η έκθεση τοποθετούσε την ΕΚΕ σε ένα περιβάλλον παγκόσμιων εξελίξεων, με διακριτούς τους ρόλους της κυβέρνησης, της κοινωνίας των πολιτών, αλλά και του ιδιωτικού τομέα όσον αφορά στην αναφορά των επιδόσεων αειφορίας. Ακόμα, η έκθεση εξηγεί πως οι οδηγίες του προτύπου GRI μπορούν να υιοθετηθούν από τις επιχειρήσεις, μεγιστοποιώντας την εταιρική διαφάνεια.
Τι γίνεται όμως στην υπόλοιπη Ευρώπη; Στον ευρωπαϊκό χώρο δραστηριοποιούνται περίπου 40.000 μεγάλες επιχειρήσεις. Η εκπόνηση και δημοσίευση απολογισμών αειφορίας διαφέρει ανάλογα με τα κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά κάθε χώρας, ωστόσο το ενδιαφέρον για την ΕΚΕ γίνεται όλο και πιο έντονο με απόδειξη τη συστηματοποίηση της νομοθεσίας.
Πρόταση της Επιτροπής για δημοσίευση μη οικονομικών στοιχείων
Με αφορμή την Πρόταση που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την 16η Απριλίου 2013, σχετικά με την τροποποίηση των Οδηγιών (8/660/ΕΕΚ και 83/349/ΕΕΚ) για τις ετήσιες και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, άνοιξε πάλι ο διάλογος για την ανάγκη ρύθμισης της αειφορίας.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η προτεινόμενη τροποποίηση επιχειρεί να προσδώσει υποχρεωτικό χαρακτήρα στην δημοσίευση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών, συμπεριλαμβανόμενων πληροφοριών σχετικά με περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα. Η υποχρέωση αυτή θα απευθύνεται σε επιχειρήσεις που κατά μέσο όρο απασχολούν περισσότερους από 500 εργαζόμενους και είτε ο ισολογισμός τους υπερβαίνει τα 20 εκ. ευρώ, είτε ο καθαρός κύκλος εργασιών τους υπερβαίνει τα 40 εκ. ευρώ.
Η Πρόταση φαίνεται να απαλλάσσει τις θυγατρικές εταιρίες από την εν λόγω υποχρέωση υπό την προϋπόθεση ότι θα υποβάλλεται από την μητρική εταιρία ενοποιημένη ετήσια έκθεση η οποία θα πληρεί τους προβλεπόμενους όρους. Επιπλέον, προβλέπεται η υποχρέωση για τις εισηγμένες εταιρίες να παρέχουν πληροφορίες για την πολιτική τους σε θέματα πολυμορφίας.
Καινοτομία της Ευρωπαϊκής Πρότασης αποτελεί το γεγονός ότι η μη χρηματοοικονομική έκθεση θα αποτελεί υποχρεωτικό μέρος της ετήσιας οικονομικής έκθεσης (Integrated Report), ακολουθώντας έτσι το παράδειγμα της Γαλλίας και της Νοτίου Αφρικής. Ειδικότερα, η Γαλλία τον Απρίλιο 2012 εφήρμοσε το άρθρο 225 του νόμου Grenelle ΙΙ, σύμφωνα με το οποίο υποχρεώθηκαν όλες οι εισηγμένες και μη εταιρίες αλλά και οι θυγατρικές ξένων εταιριών, εφόσον είναι εισηγμένες ή εδρεύουν στην Γαλλία αντίστοιχα, να ενσωματώνουν στις ετήσιες οικονομικές εκθέσεις τους, τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνέπειες που έχει η επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Ειδικά οι μη εισηγμένες εταιρίες υπάγονται στην ρύθμιση, εφόσον υπερβαίνουν τα αριθμητικά όρια που θέτει ο νομοθέτης.
Η Νότιος Αφρική αποτέλεσε παράδειγμα προς μίμηση ήδη από το 1994, με τον τροποποιημένο νόμο King III, με τον οποίο υποχρέωσε όλες τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο του Johannesburg (JSE) εταιρίες, να δημοσιεύουν την οικονομική ετήσια έκθεση τους ενοποιημένη με την μη οικονομική.
Νομοθετικές ρυθμίσεις σε θέματα αειφορίας έχουν και άλλες χώρες όπως η Δανία, η Σουηδία, η Σιγκαπούρη και η Αυστραλία, οι οποίες έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους κυρίως σε αξιολόγηση της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς των επιχειρήσεων (πράσινες εκθέσεις), ή σε θέματα κατασκευής και ακινήτων και δεν έχουν ακόμα ακολουθήσει το Integrated Reporting. Αντίστοιχο είναι και το παράδειγμα της Μεγάλης Βρετανίας, η οποία εξέδωσε τον Ιούνιο Οδηγίες για την υποχρεωτική δημοσίευση περιβαλλοντικών θεμάτων που αφορούν εισηγμένες εταιρίες, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής αναφοράς σε θέματα εκπομπών αερίων που επιδεινώνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Είναι φανερό ότι η θεσμοθέτηση ενός ισχυρού νομικού πλαισίου που θα υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να δημοσιεύουν μη οικονομικά στοιχεία διαφορετικά να λογοδοτούν, είναι πλέον γεγονός, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και επίπεδο χωρών. Ενόψει των παραπάνω αλλαγών, η EuroCharity διοργανώνει το Sustainability Forum 2013 που θα πραγματοποιηθεί στις 4 Οκτωβρίου 2013, στις εγκαταστάσεις του ALBA Graduate Business School at The American College of Greece, στο πλαίσιο του οποίου θα πραγματοποιηθεί ειδικό workshop με θέμα «Regulating Sustainability».
Το Σκανδιναβικό παράδειγμα
Με αυτό το σκεπτικό και ακολουθώντας το παράδειγμα της Δανίας αλλά και άλλων ευρωπαϊκών κρατών, η Νορβηγία εισήγαγε πρόσφατα νομοθεσία για την έκδοση απολογισμών αειφορίας, μια απόφαση-σταθμός στη ρύθμιση της εταιρικής διαφάνειας για το σκανδιναβικό κράτος. Η πρόθεση έγινε γνωστή τον περασμένο Νοέμβριο, με τον Υπουργό Εξωτερικών της Νορβηγίας να ανακοινώνει τη νέα πολιτική η οποία θα είναι βασισμένη στην αρχή Report or Explain, σύμφωνα με την οποία οι εταιρίες οφείλουν να λογοδοτούν όσον αφορά στις επιδόσεις αειφορίας, διαφορετικά πρέπει να αναφέρουν το λόγο που δεν το κάνουν. Η πρόταση πέρασε τον Απρίλιο, υπερθεματίζοντας τη χρήση του προτύπου GRI, αποτελώντας σημαντική εξέλιξη για τη Νορβηγική κυβέρνηση η οποία φαίνεται να αντιμετωπίζει τη διαφάνεια ως επιτακτική για τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ της κοινωνίας και της αγοράς. Το Υπουργείο Οικονομικών επιβλέπει την υιοθέτηση της νομοθεσίας καθώς και τα μεταβατικά μέτρα που χρειάζονται ώστε να τεθεί σε πλήρη ισχύ. Όσον αφορά στην ουσία του νομοθετήματος, ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην ανάγκη ενσωμάτωσης περιβαλλοντικών ανησυχιών και καταπολέμησης της διαφθοράς. Ξεχωριστή βαρύτητα έχει όμως και ο χρηματοοικονομικός τομέας και οι υπεύθυνες επενδύσεις οι οποίες φαίνεται να επηρεάζουν την εξέλιξη της ΕΚΕ στη χώρα.
Το νομοθέτημα αυτό δεν αποτελεί την πρώτη εκδήλωση ενδιαφέροντος της χώρας για την εταιρική υπευθυνότητα, αλλά περισσότερο τη συνέχεια μιας μακροπρόθεσμης δέσμευσης. Το 1998, με πράξη νομοθετικού περιεχομένου η Νορβηγία απαίτησε όλες οι εισηγμένες εταιρίες να συμπεριλάβουν θέματα αειφορίας στις εκθέσεις της Διοίκησης, ενώ το 2009 η κυβέρνηση ανακοίνωσε το πρώτο White Non Paper για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Η έκθεση τοποθετούσε την ΕΚΕ σε ένα περιβάλλον παγκόσμιων εξελίξεων, με διακριτούς τους ρόλους της κυβέρνησης, της κοινωνίας των πολιτών, αλλά και του ιδιωτικού τομέα όσον αφορά στην αναφορά των επιδόσεων αειφορίας. Ακόμα, η έκθεση εξηγεί πως οι οδηγίες του προτύπου GRI μπορούν να υιοθετηθούν από τις επιχειρήσεις, μεγιστοποιώντας την εταιρική διαφάνεια.
Τι γίνεται όμως στην υπόλοιπη Ευρώπη; Στον ευρωπαϊκό χώρο δραστηριοποιούνται περίπου 40.000 μεγάλες επιχειρήσεις. Η εκπόνηση και δημοσίευση απολογισμών αειφορίας διαφέρει ανάλογα με τα κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά κάθε χώρας, ωστόσο το ενδιαφέρον για την ΕΚΕ γίνεται όλο και πιο έντονο με απόδειξη τη συστηματοποίηση της νομοθεσίας.
Πρόταση της Επιτροπής για δημοσίευση μη οικονομικών στοιχείων
Με αφορμή την Πρόταση που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την 16η Απριλίου 2013, σχετικά με την τροποποίηση των Οδηγιών (8/660/ΕΕΚ και 83/349/ΕΕΚ) για τις ετήσιες και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, άνοιξε πάλι ο διάλογος για την ανάγκη ρύθμισης της αειφορίας.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η προτεινόμενη τροποποίηση επιχειρεί να προσδώσει υποχρεωτικό χαρακτήρα στην δημοσίευση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών, συμπεριλαμβανόμενων πληροφοριών σχετικά με περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα. Η υποχρέωση αυτή θα απευθύνεται σε επιχειρήσεις που κατά μέσο όρο απασχολούν περισσότερους από 500 εργαζόμενους και είτε ο ισολογισμός τους υπερβαίνει τα 20 εκ. ευρώ, είτε ο καθαρός κύκλος εργασιών τους υπερβαίνει τα 40 εκ. ευρώ.
Η Πρόταση φαίνεται να απαλλάσσει τις θυγατρικές εταιρίες από την εν λόγω υποχρέωση υπό την προϋπόθεση ότι θα υποβάλλεται από την μητρική εταιρία ενοποιημένη ετήσια έκθεση η οποία θα πληρεί τους προβλεπόμενους όρους. Επιπλέον, προβλέπεται η υποχρέωση για τις εισηγμένες εταιρίες να παρέχουν πληροφορίες για την πολιτική τους σε θέματα πολυμορφίας.
Καινοτομία της Ευρωπαϊκής Πρότασης αποτελεί το γεγονός ότι η μη χρηματοοικονομική έκθεση θα αποτελεί υποχρεωτικό μέρος της ετήσιας οικονομικής έκθεσης (Integrated Report), ακολουθώντας έτσι το παράδειγμα της Γαλλίας και της Νοτίου Αφρικής. Ειδικότερα, η Γαλλία τον Απρίλιο 2012 εφήρμοσε το άρθρο 225 του νόμου Grenelle ΙΙ, σύμφωνα με το οποίο υποχρεώθηκαν όλες οι εισηγμένες και μη εταιρίες αλλά και οι θυγατρικές ξένων εταιριών, εφόσον είναι εισηγμένες ή εδρεύουν στην Γαλλία αντίστοιχα, να ενσωματώνουν στις ετήσιες οικονομικές εκθέσεις τους, τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνέπειες που έχει η επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Ειδικά οι μη εισηγμένες εταιρίες υπάγονται στην ρύθμιση, εφόσον υπερβαίνουν τα αριθμητικά όρια που θέτει ο νομοθέτης.
Η Νότιος Αφρική αποτέλεσε παράδειγμα προς μίμηση ήδη από το 1994, με τον τροποποιημένο νόμο King III, με τον οποίο υποχρέωσε όλες τις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο του Johannesburg (JSE) εταιρίες, να δημοσιεύουν την οικονομική ετήσια έκθεση τους ενοποιημένη με την μη οικονομική.
Νομοθετικές ρυθμίσεις σε θέματα αειφορίας έχουν και άλλες χώρες όπως η Δανία, η Σουηδία, η Σιγκαπούρη και η Αυστραλία, οι οποίες έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους κυρίως σε αξιολόγηση της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς των επιχειρήσεων (πράσινες εκθέσεις), ή σε θέματα κατασκευής και ακινήτων και δεν έχουν ακόμα ακολουθήσει το Integrated Reporting. Αντίστοιχο είναι και το παράδειγμα της Μεγάλης Βρετανίας, η οποία εξέδωσε τον Ιούνιο Οδηγίες για την υποχρεωτική δημοσίευση περιβαλλοντικών θεμάτων που αφορούν εισηγμένες εταιρίες, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής αναφοράς σε θέματα εκπομπών αερίων που επιδεινώνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Είναι φανερό ότι η θεσμοθέτηση ενός ισχυρού νομικού πλαισίου που θα υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να δημοσιεύουν μη οικονομικά στοιχεία διαφορετικά να λογοδοτούν, είναι πλέον γεγονός, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και επίπεδο χωρών. Ενόψει των παραπάνω αλλαγών, η EuroCharity διοργανώνει το Sustainability Forum 2013 που θα πραγματοποιηθεί στις 4 Οκτωβρίου 2013, στις εγκαταστάσεις του ALBA Graduate Business School at The American College of Greece, στο πλαίσιο του οποίου θα πραγματοποιηθεί ειδικό workshop με θέμα «Regulating Sustainability».
1.jpg){kind=logo}
.jpg)
.jpg){kind=logo}
_.jpg)
.jpg){kind=logo}
