WHISTLEBLOWING: Τα οφέλη της υιοθέτησης ενός Whistleblowing Scheme

Η σύγχρονη επιχειρηματική πρόοδος αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις. Μία από τις βασικότερες είναι το διαρκώς μεταβαλλόμενο ρυθμιστικό πλαίσιο, το οποίο επιβάλλει ολοένα και περισσότερες υποχρεώσεις σε εταιρείες και οργανισμούς Ιδίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση το πλαίσιο μεταβάλλεται διαρκώς. Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστούμε ότι οι πρωτοβουλίες της ΕΕ δείχνουν τον δρόμο για τα υπόλοιπα κράτη της υφηλίου.

Όσον αφορά τη δημιουργία ρυθμιστικού πλαισίου με σκοπό την προστασία των ατόμων, την προστασία του περιβάλλοντος, τη διαρκή και βιώσιμη ανάπτυξη με τα κράτη μέλη διαδραματίζουν ηγετικό ρόλο. Σε αυτό το πλαίσιο, η εφαρμογή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθίσταται πλέον πιο σημαντική από ποτέ.

Ταυτόχρονα, η ανθρώπινη συμπεριφορά μεταβάλλεται λόγω της αυξημένης ευαισθητοποίησης, της άμεσης ενημέρωσης και των απαιτήσεων των πολιτών.

Ο καθένας από εμάς, με όποιον ρόλο και αν λειτουργεί – ως εργαζόμενος, πελάτης, προμηθευτής, μέτοχος, πολίτης, κλπ., έχει πλέον αυξημένες προσδοκίες από τις εταιρείες και τους οργανισμούς με τους οποίους αναπτύσσει σχέσεις.

Οι προσδοκίες αυτές δεν περιορίζονται πλέον μόνο στο οικονομικό σκέλος, αλλά λαμβάνουν ποικίλες μορφές: περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ισότητα των φύλων, εξάλειψη των διακρίσεων, χρηστή διακυβέρνηση, αποτροπή βίας και παρενόχλησης και πολλές ακόμα.

Παρά τις έντονες και διαρκείς προσπάθειες, παρά τους ανθρώπινους, τεχνολογικούς και οικονομικούς πόρους που αφιερώνουν πολλές εταιρείες για να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις που προαναφέρθηκαν, παρατηρείται ότι πολλές φορές αποτυγχάνουν να εφαρμόσουν έγκαιρα και επαρκώς διαδικασίες μέσω των οποίων θα επιτύχουν τη συμμόρφωσή τους με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συνειδητοποιώντας αυτό το κενό, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνώρισε ότι δεν υπάρχει κανένας πιο κατάλληλος να εντοπίσει τις τυχόν παραβιάσεις του δικαίου που εφαρμόζει, από το ίδιο το εσωτερικό κοινό του κάθε οργανισμού – δηλαδή τα άτομα που το απαρτίζουν: εργαζόμενους, συνεργάτες μετόχους. Για τον λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε την Οδηγία ΕΕ/2019/1937 για την υιοθέτηση εσωτερικών διαύλων αναφοράς (Whistleblowing Directive, η οποία ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με τον νόμο 4990/2022.

Τί σημαίνει όμως πρακτικά η υιοθέτηση του για τις εταιρείες; Αποτελεί μία ακόμα πολύπλοκη νομική υποχρέωση με την οποία οφείλουν να συμμορφωθούν; Είναι ακόμα μία “tick-the-box” διαδικασία που τους επιβάλλεται; Το ευρύτερο πλαίσιο που καθιερώνεται για τα άτομα που αναφέρουν παραβιάσεις της αναλύεται εδώ:

Φυσικά! Αλλά ταυτόχρονα είναι πολλά περισσότερα από αυτό. Αποτελεί μία ευκαιρία για να επιτευχθούν πολλαπλοί στόχοι.

Αρχικά, μέσω της ορθής εφαρμογής πολιτικών και διαδικασιών για τη συμμόρφωση με τη συγκεκριμένη Οδηγία και τον εθνικό νόμο, η εταιρεία μπορεί να ελέγξει και να βελτιώσει τη συμμόρφωσή της με το σύνολο της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ορθή και ουσιαστική συμμόρφωση με το συγκεκριμένο πλαίσιο μπορεί δυνητικά να μετατραπεί στο καλύτερο εργαλείο εσωτερικού ελέγχου που έχει αναπτύξει ποτέ η εταιρεία για το σύνολο των δραστηριοτήτων της.

Εξυπακούεται ότι με τον τρόπο αυτό κάθε εταιρεία μπορεί να αποφύγει σημαντικά διοικητικά πρόστιμα, τα οποία μπορεί να της επιβληθούν όχι μόνο για την πλημμελή συμμόρφωση με το συγκεκριμένο πλαίσιο, αλλά και από την παραβίαση πολλών επιμέρους νομοθετημάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ρυθμίζουν διαφορετικούς τομείς.

Επιπλέον, η εγκαθίδρυση ενός συστήματος εσωτερικών αναφορών όπως προβλέπεται, είναι μια πραγματική ευκαιρία για να εντοπίσουν οι οργανισμοί ενδεχόμενα εσωτερικά κενά και προβληματικές διαδικασίες και να προχωρήσουν στην διόρθωσή τους.

Επιπλέον, μοιραία θα οδηγηθούν σε αυξημένη εταιρική διαφάνεια, η οποία θα ενισχύσει την εικόνα τους τόσο ως προς το εσωτερικό τους κοινό όσο και προς το εξωτερικό τους. Η διαφάνεια και η αίσθηση λογοδοσίας σε όλα τα επίπεδα, δεδομένα αυξάνει την εμπιστοσύνη των εργαζομένων και συνεργατών κάθε εταιρείας και τελικά το επίπεδο ασφάλειας και ευεξίας που νιώθουν ως μέρη ενός υγιούς οργανισμού.

Παράλληλα, ενισχύεται το brand της εταιρείας προς τρίτους (πελάτες, μετόχους, υποψήφιους πελάτες, κοινωνία), οι οποίοι πλέον θα αντιμετωπίζουν με ιδιαίτερη θετικότητα μία εταιρεία που θα έχει εγκαθιδρύσει διαδικασίες για την αναφορά παραβάσεων και θα αναγνωρίζεται ως πρωτοπόρος στον κλάδο της, κερδίζοντας σημαντικό προβάδισμα έναντι των ανταγωνιστών της.

Ίσως σε πρώτη ανάγνωση φαντάζει περίεργο, αλλά είναι η πρώτη φορά που η ορθή συμμόρφωση με μία νομική υποχρέωση μπορεί να έχει τόσο σημαντικό οριζόντιο αντίκτυπο στο brand, στο marketing, στη δημιουργία υγιούς περιβάλλοντος, στον εξορθολογισμό διαδικασιών και τελικά στην κερδοφορία μίας εταιρείας.

Η ορθή συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της Whistleblowing Directive και του ν. 4990/2022 είναι πολλά περισσότερα από μία “tick-the-box” υποχρέωση. Είναι μία πρωτοφανής ευκαιρία για οποιαδήποτε εταιρεία θέλει να εξασφαλίσει ένα υγιές παρόν και ένα επιτυχημένο μέλλον!

Πηγή άρθρου: Κωνσταντίνος Κακαβούλης