Tο Ινστιτούτο Prolepsis για την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας 2017

Σε κίνδυνο η ψυχική υγεία των παιδιών στην Ελλάδα

Το Ινστιτούτο Prolepsis επισημαίνει τον κίνδυνο για την ψυχική υγεία που αντιμετωπίζουν χιλιάδες παιδιά ευπαθών κοινωνικοοικονομικά οικογενειών στην Ελλάδα. Η αποστέρηση βασικών υλικών αγαθών επηρεάζει άμεσα εκτός από τη σωματική και τη συναισθηματική τους υγεία.

Σε μία εξαιρετικά διαδεδομένη νόσο της ψυχικής υγείας, την Κατάθλιψη είναι αφιερωμένη η εφετινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας. Υπολογίζεται ότι στις μέρες μας η κατάθλιψη επηρεάζει περισσότερα από 300 εκατομμύρια άτομα, όλων των ηλικιών, από όλα τα κοινωνικά στρώματα και σε όλες τις χώρες. Ωστόσο, τα άτομα που βιώνουν δύσκολες ή τραυματικές εμπειρίες ζωής (π.χ. ανεργία, φτώχεια, κακοποίηση κλπ.) βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης, ενώ είναι δεδομένο ότι η νόσος εμφανίζει ιδιαίτερη έξαρση την περίοδο της οικονομικής κρίσης, κατά την οποία έχει παρατηρηθεί σημαντική αύξηση αυτοκτονιών. Όσον αφορά την Ελλάδα, και σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, τα αποτελέσματα από την Έρευνα Υγείας για το 2014 δείχνουν πως το 4,7% του πληθυσμού δηλώνει πως υποφέρει από κατάθλιψη. Αυτό δείχνει μία μεγάλη αύξηση (80,8%) στα ποσοστά σε σχέση με το 2009 (2,9% του πληθυσμού).

Για τα παιδιά που αποτελούν την πιο ευαίσθητη κοινωνική ομάδα, η αποστέρηση βασικών υλικών αγαθών επηρεάζει άμεσα εκτός από τη σωματική και τη συναισθηματική τους υγεία.

Το Ινστιτούτο Prolepsis επισημαίνει τον κίνδυνο για την ψυχική υγεία που αντιμετωπίζουν χιλιάδες παιδιά ευπαθών κοινωνικοοικονομικά οικογενειών στην Ελλάδα. Φόβος, λύπη, θυμός και ανησυχία για το μέλλον αποτελούν τα κυρίαρχα συναισθήματα για χιλιάδες παιδιά στην Ελλάδα της κρίσης. Τα στοιχεία που συνέλεξε το Ινστιτούτο Prolepsis από τα σχολεία που συμμετείχαν στο Πρόγραμμα Σίτισης και Προώθησης Υγιεινής Διατροφής – ΔΙΑΤΡΟΦΗ στην έναρξη του σχολικού έτους 2015-2016 αναδεικνύουν τη σοβαρότητα της κατάστασης και πώς διακυβεύεται η υγεία και το μέλλον των παιδιών από τις καταστροφικές συνέπειες της παρατεταμένης κρίσης. Το 23% των παιδιών που φοιτούν στα συγκεκριμένα σχολεία αισθάνεται λύπη, το 38% θυμό, πολλά παιδιά ανησυχούν για το τι θα τους συμβεί (17%), ενώ ένα στα πέντε παιδιά ζει με το αίσθημα του φόβου. Συνολικά, το 27,5% των μαθητών που φοιτούν σε σχολεία του Προγράμματος ΔΙΑΤΡΟΦΗ παρουσιάζει προβλήματα συναισθηματικής υγείας.

Η συναισθηματική υγεία των μαθητών φαίνεται να σχετίζεται με την επισιτιστική ανασφάλεια και το επίπεδο διαβίωσης. Συγκεκριμένα, στις οικογένειες που χαρακτηρίζονται από επισιτιστική ανασφάλεια το 33,3% των μαθητών παρουσιάζει προβλήματα συναισθηματικής υγείας, ενώ στις οικογένειες που είναι επισιτιστικά ασφαλείς το αντίστοιχο ποσοστό μαθητών είναι 19,9%. Στις οικογένειες που χαρακτηρίζονται από χαμηλό επίπεδο διαβίωσης το ποσοστό μαθητών με προβλήματα συναισθηματικής υγείας είναι 30,6%, ενώ στις οικογένειες που χαρακτηρίζονται από υψηλό επίπεδο διαβίωσης το αντίστοιχο ποσοστό είναι 23,4%.

Τα ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα από την πολυετή υλοποίηση του Προγράμματος ΔΙΑΤΡΟΦΗ σε σχολεία κοινωνικοοικονομικά ευπαθών περιοχών δείχνουν ότι η καθημερινή και καθολική σίτιση στα σχολεία προσφέρει σημαντική ποιοτική λύση στις καθημερινές σιτιστικές ανάγκες των μαθητών, αποτελεί έμμεση οικονομική ενίσχυση για την οικογένεια και μπορεί να μεταστρέψει το κλίμα στην καθημερινότητα και κατ’ επέκταση στη ψυχολογία των παιδιών. Εκπαιδευτικοί και γονείς περιγράφουν στο Ινστιτούτο Prolepsis τα συναισθήματα χαράς που βιώνουν τα παιδιά με την καθημερινή σίτιση:

«Η μεγαλύτερη ανταμοιβή και για εμάς είναι η χαρά που κάνουν με το φαγητό. Το περιμένουν, και ρωτάνε: τι θα έχει σήμερα; Όταν έχει γιαούρτι με μέλι ξετρελαίνονται!». (μαρτυρία δασκάλου)

«Είχα έρθει μία μέρα στο σχολείο και πέτυχα τα παιδιά στο μεγάλο διάλλειμα να τρώνε. Πραγματικά το θέαμα ήταν εξαιρετικό. Καθόντουσαν σε παρέες και έπιναν γάλα, τρώγανε φρούτα και μιλάγαμε… Ήταν εξαιρετικό να βλέπεις τα παιδιά να ενώνονται και να κοινωνικοποιούνται γύρω από το κοινό γεύμα». (μαρτυρία δασκάλου)

Με την καθολική σχολική σίτιση, ενισχύεται η ψυχολογία των μαθητών που ανήκουν στις πιο ευάλωτες κοινωνικοοικονομικά πληθυσμιακές ομάδες, βελτιώνεται η συγκέντρωση και η προσοχή στην τάξη και γενικότερα οι μαθητές ανταποκρίνονται καλύτερα στα μαθήματά τους. Μάθετε περισσότερα για τα πολλαπλά οφέλη του Προγράμματος ΔΙΑΤΡΟΦΗ εδώ

-###-

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει ορίσει συμβολικά την 7η Απριλίου κάθε έτους ως την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, καθώς σηματοδοτεί την ημέρα ίδρυσης του ΠΟΥ στις 7 Απριλίου 1948. Φέτος, το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Υγείας είναι αφιερωμένο στην Κατάθλιψη, μία ψυχική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από επίμονα αισθήματα θλίψης και γενικευμένη απώλεια ενδιαφέροντος, καθώς και αδυναμία εκπλήρωσης καθημερινών εργασιών, για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Τα πιο συχνά αναφερόμενα συμπτώματα είναι μειωμένα επίπεδα ενέργειας, αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και τον ύπνο, ανησυχία, δυσκολία συγκέντρωσης, ευερεθιστότητα, αναποφασιστικότητα, αισθήματα αναξιότητας, ενοχής ή απελπισίας.

Η κατάθλιψη επιδρά αρνητικά στις σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους του ατόμου, στις ακαδημαϊκές επιδόσεις, στην ικανότητα για εργασία και, κατ’ επέκταση, στην κοινωνία και τα συστήματα παροχής υγείας. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, η κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει σε αυτοκτονία, η οποία αποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη αιτία θανάτου στις ηλικίες 15-29 ετών, με σχεδόν 800 χιλιάδες άτομα να χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο λόγω αυτοκτονίας.

Η κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί. Καθώς, όμως, αποτελεί μία αρκετά περίπλοκη ασθένεια, η οποία επηρεάζει το άτομο σε πολλές πτυχές της ζωής του (κοινωνικές, ψυχολογικές και βιολογικές), η διαχείρισή της θα πρέπει, επίσης, να προσεγγίζεται από διαφορετικές πλευρές. Προγράμματα πρόληψης έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στη μείωση των ποσοστών κατάθλιψης. Προσεγγίσεις σε επίπεδο κοινότητας είναι αποτελεσματικές για την πρόληψη της κατάθλιψης στο σχολείο, μέσα από προγράμματα που βελτιώνουν τον τρόπο σκέψης των μαθητών για προσωπικά ζητήματα που τους απασχολούν.

Παρεμβάσεις σε γονείς παιδιών με συμπεριφορικές δυσκολίες μειώνουν τα επίπεδα κατάθλιψης των γονιών και, κατ επέκταση, βελτιώνουν και την ψυχική εξέλιξη των παιδιών τους. Επίσης, προγράμματα που προάγουν τη σωματική δραστηριότητα σε άτομα τρίτης ηλικίας επίσης έχουν θετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

Μάθετε περισσότερα για την εκστρατεία ενημέρωσης του ΠΟΥ: «Κατάθλιψη: Ας μιλήσουμε» εδώ:

http://www.who.int/campaigns/world-health-day/2017/en/