Συνέντευξη του Δ. Αυλωνίτη, Γ. Γ. Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή

Αλλαγές στο πλαίσιο για τις on pack προσφορές και εκπτώσεις των σούπερ μάρκετ προαναγγέλλει ο νέος γενικός γραμματέας Εμπορίου και Καταναλωτή, κ. Δημήτρης Αυλωνίτης, θέτοντας, ωστόσο, τον προβληματισμό κατά πόσο είναι εφικτός ο καθορισμός «αρχικής τιμής» σε πλήθος ειδών. Επίσης, μιλά για τις αλλαγές στα συναλλακτικά ήθη μετά την αναθεώρηση / κωδικοποίηση του πλαισίου για την προστασία του καταναλωτή, δεσμεύεται για την οργάνωση νέου Παρατηρητηρίου Τιμών, αλλά και Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικότητας.

Σχετικά με τις αλλαγές που επιφέρει στην αγορά και τις συναλλακτικές συνήθειες το νέο πλαίσιο για την προστασία του καταναλωτή, ο κ. Δημήτρης Αυλωνίτης κατά την έναρξη της συζήτησής μας εξήγησε. «Καταρχάς διευκρινίζω ότι η κατάρτιση των σχετικών διατάξεων έγινε βάσει των συστάσεων του ΟΟΣΑ και ειδικότερα της «Εργαλειοθήκης ΙΙΙ», ενώ από την πλευρά του το υπουργείο, σε αντίθεση με τις δύο προηγούμενες εργαλειοθήκες έναντι των οποίων τήρησε «αμυντική» στάση, κινήθηκε «επιθετικά», ώστε να εξασφαλίσει στην πράξη την «ιδιοκτησία» των ρυθμίσεων. Στην προσπάθειά μας, λοιπόν, να παρέμβουμε νομοθετικά για την προστασία του καταναλωτή, επιχειρήσαμε μια γενικότερη αξιολόγηση του ν.2251/94 και, ταυτόχρονα, τη συνολική του κωδικοποίηση, έχοντας, πάντα, ως γνώμονα την καλή λειτουργία της αγοράς και το κοινό συμφέρον του καταναλωτή και του επιχειρηματία».

σελφ σέρβις: Ποιες αλλαγές επήλθαν στο θεσμικό πλαίσιο;

Δημήτρης Αυλωνίτης: Εισήγαμε έναν ενιαίο ορισμό για τον καταναλωτή, ώστε ο προμηθευτής να μην χρειάζεται να προσαρμόζει την πολιτική του ανάλογα με τον πελάτη του, θεσπίζοντας διατάξεις για την ορθή εμπορική πρακτική που ισχύουν οριζόντια στην αγορά, ανεξάρτητα δηλαδή από το αν καταναλωτής / αγοραστής ενός προϊόντος είναι κάποιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο –αναφέρομαι εδώ στις μικρές και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Επίσης, διασφαλίσαμε την ουσιαστικότερη απαγόρευση των καταχρηστικών όρων στις συναλλαγές, ενώ νομοθετήσαμε την προτυποποίηση κάποιων γενικών όρων των συναλλαγών. Μια ακόμη αλλαγή είναι η αποσαφήνιση της διαφοράς μεταξύ νομικής και εμπορικής εγγύησης. Η Ελλάδα ήταν από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες που προέβλεπε ως υποχρεωτική τόσο τη νομική όσο και την εμπορική εγγύηση. Τώρα ο προμηθευτής υποχρεούται να παρέχει μόνο «νόμιμη» εγγύηση στον πελάτη του. Τέλος, καταστήσαμε υποχρεωτική τη διαθεσιμότητα των ανταλλακτικών για δύο έτη.

Αναθεώρηση Κώδικα Δεοντολογίας προσφορών κι εκπτώσεων

σ. σ.: Μια από τις εκκρεμότητες που παραμένουν, είναι η θεσμοθέτηση ενός πιο ξεκάθαρού πλαισίου για τις προσφορές και τις εκπτώσεις. Σχεδιάζετε κάποια σχετική παρέμβαση;

Δ. Α.: Έχοντας ολοκληρώσει ήδη τη δημοσίευση των Κανόνων Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ.), επόμενος στόχος μας είναι να αναθεωρήσουμε τον Κώδικα Δεοντολογίας για τις πρόσφορες και τις εκπτώσεις, προκειμένου να αποσαφηνίσουμε ποιες αναφορές του πρέπει να είναι νομικά δεσμευτικές και ποιες όχι. Πρόθεσή μας δεν είναι να συμπεριλάβουμε κυρωτικές διατάξεις στον Κώδικα, αλλά απλά να θέσουμε κάποιες κατευθυντήριες γραμμές εθελούσιας δέσμευσης του προμηθευτή. Στο νόμο θα περάσουμε μόνο ότι θεωρήσουμε ότι πρέπει να αποκτήσει υποχρεωτικό χαρακτήρα.

Αποφάσεις κατόπιν συνεργασίας με φορείς της αγοράς

σ. σ.: Όπως, για παράδειγμα, το πώς θα προσδιορίζεται η προσφορά ενός προϊόντος;

Δ. Α.: Ήδη στις ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ. και το σημερινό Κώδικα υπάρχει σαφής έκφραση των προσφορών. Γνωρίζετε πως το κρισιμότερο είναι να ορίσεις την αρχική τιμή ενός προϊόντος. Στον Κώδικα αναφέρεται π.χ. ότι για να καθοριστεί η αρχική τιμή σε προϊόντα μακράς διάρκειας (λευκές, μαύρες συσκευές, έπιπλα κ.ά. –προϊόντα δηλαδή εκτός σούπερ μάρκετ), θα πρέπει αυτή να ισχύει επί 30 μέρες πριν μειωθεί. Ένα ερώτημα σαφώς και υφίσταται με τις on pack πρόσφορες των σούπερ μάρκετ, που γίνονται όλο το χρόνο. Γι’ αυτά ακριβώς τα είδη, που δεν έχουν ρυθμιστεί με τον Κώδικα, θα επιδιώξουμε, σε συνεργασία με τους φορείς της αγοράς, να προσδιορίσουμε κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες θα ενταχθούν στον Κώδικα, ή κανόνες υποχρεωτικής ισχύος, αν κριθεί αναγκαίο. Πρώτα, όμως, καλούμαστε να απαντήσουμε σε τρία κρίσιμα ερωτήματα: Πρώτον, κατά πόσο στον Κώδικα πρέπει να υπάρξει αναφορά περί «αρχικής τιμής» και στα μη διαρκή αγαθά; Δεύτερον, θα περάσουν αναφορές του Κώδικα στο νόμο; Και τρίτον, πρέπει το κυρωτικό πλαίσιο να συμπληρωθεί με νέες διατάξεις;

σ. σ.: Θα επιμείνω για απάντηση στο πρώτο ερώτημα, όπως το θέσατε…

Δ. Α.: Σε κάθε περίπτωση, εφόσον μιλάμε για αρχική τιμή, αυτή πρέπει να καθορίζεται καταρχάς βάσει της διάρκειας του εκάστοτε αγαθού. Γενικότερα, όμως, τα χαρακτηριστικά των προϊόντων για τα οποία συζητούμε, δεν επιτρέπουν εύκολα οριζόντιες ρυθμίσεις. Ίσως, η πλέον ενδεδειγμένη λύση να είναι οι αξιόπιστοι έλεγχοι, διότι κάθε κανόνας οφείλει να είναι κατανοητός, να μην αφήνει γκρίζες ζώνες. Πώς μπορείς, για παράδειγμα, να ορίσεις την αρχική τιμή προϊόντων, εκ των οποίων άλλα είναι διάρκειας λίγων ημερών, όπως το γάλα, άλλα διατίθενται χύμα κι άλλα είναι τυποποιημένα, διάρκειας εβδομάδων, μηνών ή περισσότερο…;

Online σύσταση νέων επιχειρήσεων

σ. σ.: Πότε θα θεσμοθετηθεί η e-σύσταση των επιχειρήσεων;

Δ. Α.: Είναι πλέον ζήτημα ημερών να αρχίσει σταδιακά η λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του υπουργείου για την από απόσταση σύσταση νέων επιχειρήσεων. Σε πρώτη φάση η εφαρμογή θα ισχύσει για τις Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες, γνωστές ως ΙΚΕ, και εν ευθέτω χρόνω η πλατφόρμα θα υποστηρίξει ανάλογες διαδικασίες για όλες τις μορφές επιχειρήσεων. Σκοπός της προσπάθειας είναι να μην απαιτείται στο ελάχιστο η φυσική παρουσία του υποψήφιου επιχειρηματία σε ΚΕΠ ή συμβολαιογράφο, προκειμένου να ιδρύσει την εταιρεία του. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το σύστημα θα συνδεθεί online και με το TAXIS net, ώστε να χορηγούνται ηλεκτρονικά οι κωδικοί της εφορίας.

σ. σ.: Γιατί στην πλατφόρμα θα ανέβουν πρώτα οι IKE;

Δ. Α.: Πρώτον διότι η διαδικασία είναι ευκολότερη, θα ’λεγα «περισσότερο τυποποιημένη», και δεύτερον διότι η νομική αυτή μορφή είναι η πιο προσφιλής στο επιχειρηματικό κοινό, ειδικότερα στους νέους, πολύ δε περισσότερο σε όσους σχεδιάζουν την οργάνωση startups. Θα ήθελα, μάλιστα, να σημειώσω ότι για τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της πλατφόρμας οι συστάσεις θα υλοποιούνται δωρεάν, ενώ μετά υπολογίζουμε ότι το κόστος θα είναι μειωμένο κατά 70%, σε σχέση με το προβλεπόμενο σήμερα.

Επενδύσεις ανάγκης αντί ευκαιρίας

σ. σ.: Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι οι περισσότερες νέες επιχειρήσεις βρίσκονται στον χώρο της εστίασης; Υπάρχει στη χώρα έλλειμμα επιχειρηματικών ιδεών;

Δ. Α.: Δεν τίθεται θέμα ελλείμματος ιδεών, αλλά αντιμετωπίζουμε διαχρονικά δυστυχώς ένα πρόβλημα, εκφρασμένο και προ κρίσης, σε μικρότερη βεβαίως έκταση και ένταση. Η Ελλάδα είχε πρόβλημα στην απορρόφηση ανθρώπινου δυναμικού, κυρίως στους κλάδους έντασης γνώσης και τεχνολογίας. Προφανώς το θέμα αυτό σχετίζεται με τα χαρακτηριστικά της εγχώριας αγοράς, όπως για παράδειγμα με το μικρό της μέγεθος, τα προβλήματα χρηματοδότησης μέσω τραπεζών ή άλλων εργαλείων, το γενικότερο κλίμα στο επιχειρείν που επιδεινώθηκε την περίοδο της κρίσης, όπως και η φυγή στελεχών στο εξωτερικό. Με άλλα λόγια, το επιχειρείν στην Ελλάδα είναι προσανατολισμένο σε επενδύσεις ανάγκης και όχι ευκαιρίας.

Ψηφιοποίηση, καινοτομία, εξωστρέφεια

σ. σ.: Εξετάζετε παρεμβάσεις στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου;

Δ. Α.: Η μετάβαση της εγχώριας αγοράς στην επιχειρηματότητα ευκαιρίας συνδέεται άμεσα και με την άνθιση του ηλεκτρονικού εμπορίου, γι’ αυτό και θα «τρέξουν» προγράμματα χρηματοδότησης για την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων. Σύντομα, για παράδειγμα, θα θέσουμε σε εφαρμογή δράσεις μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων. Επίσης, θα στηρίξουμε τη διείσδυση της καινοτομίας στο εμπόριο και θα δημιουργήσουμε clusters για την εξωστρέφεια, που θα συνδέουν την πρωτογενή παραγωγή και εν γένει την εγχώρια παραγωγή με τη διακίνηση και το εμπόριο. Κάνουμε ήδη συναντήσεις με φορείς της αγοράς για το θέμα αυτό, ενώ θα ανοίξουν και νέα προγράμματα στον αναπτυξιακό νόμο, που θα χρηματοδοτούν συνδυασμένες επιχειρηματικές δράσεις, οι οποίες θα επενδύουν στην καινοτομία και την εξωστρέφεια. Θα επιδιώξουμε, επίσης, τη μείωση του κόστους διακίνησης μικροδεμάτων, εφόσον αφορούν επιχειρήσεις που αναπτύσσονται μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Παρατηρητήριο Επιχειρηματικότητας

σ. σ.: Βάσει των στοιχείων του ΓΕΜΗ καταγράφεται μεν θετικό το ισοζύγιο εγγραφών-διαγραφών, ωστόσο, διαπιστώνεται άνθιση των εταιρειών τού ενός ευρώ και συρρίκνωση των ΑΕ. Πώς το αξιολογείτε ποιοτικά αυτό;

Δ. Α.: Μπορεί να έχετε δίκιο σε αυτό που λέτε, αλλά ακόμα σήμερα δεν διαθέτουμε σαφή εικόνα για το τι πραγματικά συμβαίνει στο επιχειρείν. Θέλω να επισημάνω ορισμένες προκλήσεις, όπως για παράδειγμα το ότι δεν έχουν εκκαθαριστεί τα Μητρώα ή ότι δεν υπάρχει σαφής καταγραφή δεδομένων, σχετικά με το ποιες εταιρείες είναι ενεργές και ποιες όχι. Δεν μπορείς, με άλλα λόγια, να συμπεράνεις με ασφάλεια τα χαρακτηριστικά της επιχειρηματικότητας, βασιζόμενος σε ένα δεδομένο. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που μπορεί να ξεπεραστεί μόνο με τη σύσταση του Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικότητας. Για το σκοπό αυτό συνεργαζόμαστε ήδη με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε η όλη προσπάθεια να είναι συντεταγμένη. Από το Παρατηρητήριο θα αποκτήσουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για το επιχειρείν στην Ελλάδα.

σ. σ.: Ο Σύνδεσμος franchise επιδιώκει την ένταξη του κλάδου στο ΕΣΠΑ, με σκοπό τη χρηματοδότηση των δικαιοπαρόχων. Μήπως ενέσεις ρευστότητας πρέπει να δοθούν και στους δικαιοδόχους;

Δ. Α.: Ειλικρινά σας λέω πως δεν μου έχει τεθεί το αίτημα αυτό από κάποιον φορέα της αγοράς. Όμως, δεν αντιλαμβάνομαι γιατί το ένα να αποκλείει το άλλο. Όντως, σχεδιάζεται μια δράση για την ενίσχυση των εμπορικών επιχειρήσεων. Προφανώς και η δικαιόχρηση πρέπει να ενταχθεί σε αυτή, αλλά δεν δέχομαι ότι θα αναγνωρίσουμε το δικαίωμα στη χρηματοδότηση μόνο για τον ιδιοκτήτη ενός σήματος κι όχι για το διαχειριστή του, εφόσον πρόκειται για επένδυση στο franchise.

σ. σ.: Εφόσον τελικά οι τράπεζες οδηγηθούν σε ουσιαστική διευθέτηση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων, σε τι βαθμό εκτιμάτε ότι θα αλλάξει ο χάρτης του επιχειρείν στη χώρα;

Δ. Α.: Η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους έχει τον πρώτο λόγο στο ζήτημα που θέτετε. Θεωρώ, όμως, ότι σημαντικότερο είναι να διασφαλιστεί πως πίσω από την όποια πρωτοβουλία επίλυσης του θέματος των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων δεν θα κρύβονται στρατηγικοί κακοπληρωτές. Οι λύσεις που θα δοθούν οφείλουν να είναι εστιασμένες σε όσους πραγματικά αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία. Και μην ξεχνάτε ότι η ομαλή μετάβαση στο επιχειρείν της επόμενης μέρας περνά και μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού επίλυσης των διαφορών.

Αναβαθμισμένο Παρατηρητήριο Τιμών σ’ ένα εξάμηνο

σ. σ.: Τα mega deals αλλάζουν τον χάρτη της οργανωμένης λιανικής. Σας φοβίζει η τάση υπερσυγκέντρωσής της;

Δ. Α.: Δεν πρέπει να αντιδρούμε ούτε με εφησυχασμό ούτε και με πανικό σε ανάλογα deals, που σε κάθε περίπτωση τα έχουμε δει να συμβαίνουν σε άλλες μεγαλύτερες εθνικές αγορές. Το βέβαιο είναι ότι μετά την πάροδο ενός εύλογου χρόνου θα διαπιστώσουμε αν η υπερσυγκέντρωση λειτουργεί εις βάρος του καταναλωτή, όπως φαντάζομαι υποθέτετε –σήμερα, πάντως, δεν έχουμε τέτοιες ενδείξεις. Από την πλευρά μας παρατηρούμε τις όποιες αλλαγές συμβαίνουν στο εμπόριο από άποψη μεριδίων, όπως και η Επιτροπή Ανταγωνισμού, που εξ όσων γνωρίζω επαγρυπνεί σχετικά. Εφόσον διαπιστώνουμε δυσλειτουργίες, θα παρεμβαίνουμε. Στο μεταξύ, θέλω να επισημάνω ότι το Υπουργείο Οικονομίας επανασχεδιάζει το Παρατηρητήριο Τιμών, προκειμένου να αναβαθμίσει το σύστημά του, με στόχο πάντα να καθίσταται δυναμικότερο και να εξελίσσεται, αλλά και να εξασφαλίσει τη βελτίωση της ταξινόμησης των προϊόντων, για τα οποία θα συγκεντρώνει τιμές.

σ. σ.: Πότε θα τεθεί σε λειτουργία;

Δ. Α.: Θέλω να πιστεύω ότι θα καταστεί πλήρως λειτουργικό στο επόμενο εξάμηνο.

Πηγή: selfservice.gr