Χορηγός της έκθεσης του Γιαννούλη Χαλεπά στην Εθνική Γλυπτοθήκη

Πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της μεγαλύτερης αναδρομικής έκθεσης με έργα του Γιαννούλη Χαλεπά στην Εθνική Γλυπτοθήκη στο ?λσος Στρατού στο Γουδί.

Σε μια σεμνή τελετή, παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κυρίου Καρόλου Παπούλια, πλήθος καλεσμένων από τον πολιτιστικό, καλλιτεχνικό, πολιτικό και διπλωματικό χώρο, η COSMOTE και η Εθνική Πινακοθήκη παρουσίασαν για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό 95 από τα 117 σωζόμενα έργα του μεγάλου καλλιτέχνη.

Τη μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του Γιαννούλη Χαλεπά στηρίζει η COSMOTE, με στόχο να συνεισφέρει στην ανάδειξη των άγνωστων πτυχών του έργου του μεγάλου Έλληνα καλλιτέχνη.

Η έκθεση που διοργανώνει η Εθνική Πινακοθήκη θα φιλοξενηθεί στην Εθνική Γλυπτοθήκη στο Γουδί, από τις 6 Φεβρουαρίου έως τις 30 Ιουνίου. Το κοινό που θα επισκεφθεί την έκθεση θα έχει την ευκαιρία να θαυμάσει, για πρώτη φορά στην Αθήνα, έργα από τις τρεις περιόδους δημιουργίας του Γιαννούλη Χαλεπά που προέρχονται από τα Μουσεία της Τήνου, κληρονόμους του καλλιτέχνη, καθώς και συλλέκτες και ιδιώτες.

Ανάμεσα στα 95 από τα 117 σωζόμενα έργα του εξαιρετικού Τήνιου γλύπτη, εκτίθενται η «Αναπαυόμενη», «Ο Σάτυρος και ο Έρωτας», καθώς και η αριστουργηματική «Κοιμωμένη» σε εκμαγείο. Την έκθεση ολοκληρώνουν 120 σχέδια του καλλιτέχνη, πλούσιο αρχειακό υλικό, καθώς και ο μνημειώδης κατάλογος της έκθεσης που θα ταξιδέψει το έργο του Έλληνα γλύπτη σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η κα Μαριλένα Φατσέα, Διευθύντρια Εταιρικών Σχέσεων της COSMOTE, στο πλαίσιο της Συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε για την έναρξη της έκθεσης, ανέφερε: «Η συμμετοχή μας σε αυτήν την έκθεση-μαρτυρία απηχεί την επιθυμία μας να συνεισφέρουμε στην περαιτέρω προβολή της πολύτιμης προσφοράς του Γιαννούλη Χαλεπά στη νεοελληνική τέχνη.

Είναι μια προσπάθεια για να εκφράσουμε το θαυμασμό και την εκτίμησή μας για τα έργα του σπουδαίου δημιουργού, που αναδεικνύουν το μεγαλείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς».

Γιαννούλης Χαλεπάς (1851-1938)

Γεννημένος στον Πύργο της Τήνου το 1851 από οικογένεια μαρμαρογλυπτών, ο Γ. Χαλεπάς έκανε λαμπρές σπουδές στην Αθήνα και το Μόναχο με μεγάλους δασκάλους και βραβεύθηκε και στις δύο πρωτεύουσες. Η καριέρα του, μάλιστα, δεν άρχισε με πρωτόλεια, αλλά με έργα ολοκληρωμένα μιας πλήρους ωριμότητας όπως είναι η θρυλική «Κοιμωμένη», την οποία φιλοτέχνησε σε ηλικία 26 ετών, «Ο Σάτυρος που παίζει με τον Ερωτα» της ίδιας εποχής και η «Φιλοστοργία» δύο χρόνια νωρίτερα.

Μετά, ακολούθησε η μεγάλη τραγωδία που χτύπησε τον καλλιτέχνη: η τρέλα. Θύμα μιας αδιευκρίνιστης ψυχικής ασθένειας, τον έκλεισε ο πατέρας του στο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας όπου έμεινε εκεί, αδρανής, για δεκατέσσερα ολόκληρα χρόνια, από το 1888 έως το 1902.

Οταν το 1900 πέθανε ο πατέρας του, που ήταν υπεύθυνος για τον εγκλεισμό του, η μητέρα του τον έφερε πίσω στο νησί και μέχρι το 1916 που πέθανε κι εκείνη, ο Χαλεπάς έζησε απομονωμένος και περιφρονημένος. Εβοσκε πρόβατα, έκανε θελήματα, κουβαλούσε νερό από τη βρύση και μάζευε αποτσίγαρα. Και επειδή η μητέρα του θεωρούσε την τέχνη υπεύθυνη για την αρρώστια του, έσπαζε και κατέστρεφε όποιο έργο προσπαθούσε να δημιουργήσει ο Γιαννούλης.

Με τις προϋποθέσεις αυτές, ο Χαλεπάς έζησε στο σκοτάδι για σαράντα χρόνια.

Μετά το θάνατο της μητέρας του από το 1918 έως το 1930, αρχίζει μια μακρά πορεία αφύπνισης της λογικής και ο τραγικός γλύπτης αρχίζει να εισέρχεται ξανά στο χώρο της τέχνης και της αναγνώρισης. Τον παίρνει στην Αθήνα στο σπίτι της, η ανιψιά του Ειρήνη Χαλεπά, αρχίζουν οι επαφές με τον πνευματικό κόσμο της Αθήνας και μαζί αφυπνίζεται και το ενδιαφέρον της πολιτείας γι' αυτόν. Δουλεύει ακατάπαυστα και δημιουργεί τα έργα του της 2ης και 3ης περιόδου, αριστουργήματα διαφορετικής τεχνοτροπίας, συχνά με τα ίδια θέματα που τον απασχολούσαν σε όλη του τη ζωή.

Τον επισκέπτονται ο Ακαδημαϊκός, Θωμάς Θωμόπουλος, ο Διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, και η Ακαδημία Αθηνών οργανώνει έκθεση με τα έργα του και τον τιμά με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, μέχρι το θάνατό του το 1938, τα έζησε σε κλίμα γενικού θαυμασμού και αναγνώρισης.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι παρατηρήσεις του Ιταλού ιστορικού τέχνης Μαρίνι, μελετητή του Γιαννούλη Χαλεπά, ο οποίος οργάνωσε μια έκθεση με τους τροφίμους του ψυχιατρείου «Αγια Αννα» στο Παρίσι. Από τα έργα τους, όπως λέει, δεν ξέρουμε αν πραγματικά δημιουργούν ή αν εκφράζουν την εσωτερική τους κατάσταση.

Εκείνο που είναι εμφανές στον Χαλεπά είναι ότι δύο θέματα τον απασχόλησαν ιδιαίτερα στο έργο του, που εκφράζουν το οιδιπόδειο σύμπλεγμα και το σύνδρομο της Μήδειας. Είναι τα γλυπτά «Η Μήδεια και τα τέκνα της» και ο «Σάτυρος παίζων με τον Ερωτα», υπαινισσόμενος αντίστοιχα τη σχέση του με τον πατέρα και τη μητέρα του. Ο εύθραυστος ψυχικός κόσμος του Χαλεπά δεν έμεινε αλώβητος από τις σχέσεις αυτές και οι εκρήξεις του πριν τον εγκλεισμό του στο ψυχιατρείο εμφανίζονταν έπειτα από συγκρούσεις με την οικογένειά του, ενώ η αυτο-ίαση μετά το θάνατο των γονιών του είναι ενδεικτική. Η φρενοβλάβεια, η μοναξιά, η σιωπή, «ο πόνος που είναι άντρας», όπως έλεγε ο ίδιος, λειτούργησαν σαν μυστικό εργαστήρι απ' όπου αναδύθηκε ένας αναγεννημένος, ένας άλλος Χαλεπάς.

Πηγές: COSMOTE Κινητές Τηλεπικοινωνίες Α.Ε. / Η «Ναυτεμπορική» (Τέχνη & Ζωή) / EuroCharity.