STEM: Η ισότητα των φύλων καταλύτης για τη βιώσιμη οικονομία

Στην ψηφιακή εποχή μας αυξάνεται η ζήτηση για θέσεις εργασίας STEM και η πρόκληση είναι να διασφαλιστεί ισότιμη εκπροσώπηση και ένταξη των γυναικών στα επαγγέλματα που είναι σχετικά με τη μηχανική και την επιστήμη των υπολογιστών, όπου οι αμοιβές στο μέλλον θα είναι δελεαστικές. 

Οι έρευνες δείχνουν ότι ένας τυπικός εργαζόμενος σε τομείς επιστήμης, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών (STEM) κερδίζει ήδη πάνω από το διπλάσιο των αποδοχών ενός εργαζόμενου εκτός αυτών των ειδικοτήτων και η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί. Η εξάλειψη των προκαταλήψεων και η υποστήριξη νέων κοριτσιών που επιθυμούν να σπουδάσουν και να εργαστούν σε τομείς STEM είναι επείγουσα, καθώς στην ΕΕ, παραμένει σημαντικό το χάσμα μεταξύ των φύλων, δεδομένου ότι μόλις 19% των ειδικών σε τομείς πληροφορικής και επικοινωνιών και το ένα τρίτο των αποφοίτων STEM είναι γυναίκες.

Παρόλο που το ποσοστό των γυναικών επιστημόνων έχει αυξηθεί παγκοσμίως, μικρό ποσοστό έχει την ευκαιρία να εργαστεί διεθνώς ενώ σύμφωνα με τη Eurostat, στην Ευρώπη, από το συνολικό δυναμικό επιστημόνων και μηχανικών μόνο το 40% είναι γυναίκες. 

Σε παγκόσμιο επίπεδο, υπολογίζεται ότι μόνο το 20% των πτυχιούχων μηχανικών είναι γυναίκες και οι έγχρωμες γυναίκες αποτελούν λιγότερο από το 2% όλων των επαγγελματιών μηχανικών. Η Deloitte Global εκτιμά ότι οι μεγάλες παγκόσμιες εταιρείες τεχνολογίας, κατά μέσο όρο, φτάσουν σχεδόν το 33% της συνολικής γυναικείας εκπροσώπησης στο εργατικό τους δυναμικό το 2022. Η έλλειψη εκπροσώπησης εκτείνεται σε όλα τα επίπεδα, αλλά οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται ιδιαίτερα στην ηγεσία κατέχοντας, ειδικά στην Ελλάδα χαμηλό μονοψήφιο ποσοστό, ενώ στοιχεία ερευνών δείχνουν ότι γυναίκες καλύπτουν το 1/4 σχεδόν των θέσεων εργασίας στον τομέα της τεχνολογίας. Είναι επίσης ενδεικτικό ότι στις ΗΠΑ το ποσοστό των γυναικών που απασχολούνται σε όλους τους τομείς εργασίας έχει φτάσει το 47% αλλά η εκπροσώπηση σε πέντε τεχνολογικούς γίγαντες είναι μόνο 34,4%.

Για να ενθαρρυνθεί η επόμενη γενιά γυναικών να εισέλθει στους τομείς STEM, πρέπει να έχει πρότυπα που να επιβεβαιώνουν ότι οι γυναίκες δεν είναι λιγότερο ικανές από τους άνδρες στις επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανική ή τα μαθηματικά, αλλά εξωτερικοί παράγοντες είναι αυτοί που οδηγούν σε αποκλεισμό των γυναικών και σε ενισχυμένο χάσμα μεταξύ των φύλων.

Εξάλλου, τα στερεότυπα των φύλων στην επιστήμη επηρεάζουν αρνητικά τις φιλοδοξίες των γυναικών και τις αποτρέπουν από το να εγγραφούν σε μαθήματα που σχετίζονται με STEM στο πανεπιστήμιο.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (European Institute for Gender Equality – EIGE) η ανάγκη για επαγγελματίες STEM αναμένεται να αυξηθεί έως και 8% μέχρι το 2025 και η απασχόληση σε θέσεις που σχετίζονται με STEM περίπου κατά 6,5%. Το κλείσιμο του χάσματος μεταξύ των φύλων στην εκπαίδευση STEM θα είχε θετικό αντίκτυπο στην απασχόληση. Η συνολική απασχόληση στην ΕΕ θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 850.000 σε 1.200.000 θέσεις έως το 2050. Αυτές οι θέσεις εργασίας προβλέπονται κυρίως μακροπρόθεσμα, καθώς τα ποσοστά απασχόλησης θα αυξηθούν μόνο αφού περισσότερες γυναίκες που σπουδάζουν STEM ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους.

Οι νέες θέσεις εργασίας αναμένεται να φέρουν υψηλότερη παραγωγικότητα που δυνητικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερους μισθούς. Μελέτη του EIGE προβλέπει κλείσιμο του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των δύο φύλων έως το 2050. Εξάλλου, η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών σε τομείς STEM θα έχει ισχυρό θετικό αντίκτυπο στο ΑΕΠ σε επίπεδο ΕΕ. Το κλείσιμο του χάσματος των φύλων θα συμβάλει σε αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της ΕΕ κατά 0,7-0,9% το 2030. Μέχρι το 2050, η αύξηση υπολογίζεται μεταξύ 2,2% και 3%. Σε νομισματικούς όρους, το κλείσιμο του χάσματος STEM οδηγεί σε βελτίωση του ΑΕΠ κατά 610-820 δισ. ευρώ το 2050, σύμφωνα με τη μελέτη του EIGE. 

Οπότε, η ισότητα των φύλων στο STEM μπορεί να υποστηρίξει μια βιώσιμη οικονομία, όπως υποστηρίζει και σχετικό άρθρο του WEF ενόψει της ετήσιας συνάντησης ηγετών κυβερνήσεων και οργανισμών στο Νταβός, 16-20 Ιανουαρίου 2023, όπου θα συζητηθούν οι παγκόσμιες προκλήσεις.

Εν κατακλείδι, ο κίνδυνος της συνεχούς υποεκπροσώπησης των γυναικών στο STEM σημαίνει την απώλεια ταλέντων. Η μείωση του χάσματος μεταξύ των φύλων στους τομείς της εκπαίδευσης STEM είναι επιβεβλημένη καθώς συμβάλει στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης μέσω τόσο της υψηλότερης παραγωγικότητας όσο και της αύξησης της απασχόλησης.

Πηγή άρθρου και εικόνας: https://csrindex.gr/