Το στοίχημα της χαμένης αξιοπιστίας και το power game

Η πιο δύσκολη ερώτηση σε Ελλάδα και Ευρώπη με την άγνωστη ακόμα απάντηση είναι αν θα βγει τη Δευτέρα της 9ης Μαϊου «λευκός καπνός» ή έστω σήματα «λευκού καπνού» μετά τη συνεδρίαση αυτού ή έστω του επόμενου Eurogroup.

Θα πάμε έστω σταδιακά σε ολοκλήρωση της αξιολόγησης το Μάϊο και με ποιους όρους; Ή η Ελλάδα θα ρισκάρει να ξαναμπεί σε νέες περιπέτειες δεδομένου του δύσκολου πολιτικά Ιουνίου (δημοψήφισμα για BREXIT, εκλογές σε Ισπανία) και του καταλυτικού οικονομικά Ιουλίου (οικονομικές υποχρεώσεις Ελλάδας);

Η ελληνική κυβέρνηση καλείται να κερδίσει το μεγάλο στοίχημα της χαμένης αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης στα επόμενα Eurogroup, ενώ θα μπορούσε να εξετάσει την προσέγγιση της διαπραγμάτευσης όχι μόνο πολιτικά αλλά και πιο τεχνοκρατικά με όρους οικονομικού και στρατηγικού μάνατζμεντ. Είναι η χαμένη αξιοπιστία, η επιδείνωση της ελληνικής οικονομίας, η μη πίστη από τους δανειστές στην επίτευξη των στόχων με το επιλεγμένο από την ελληνική πλευρά μείγμα μέτρων, οι πρόσφατες εσφαλμένες διαπραγματευτικές στρατηγικές και τακτικές (βλ. άρθρο μου,, ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 28.4.2016), που οδηγεί τους δανειστές να επιδιώκουν τη λήψη προληπτικών οικονομικών μέτρων.

1 Συμφωνία ή μη συμφωνία, power game, χρέος και ο παράγοντας χρόνος. Προφανώς υπάρχει power game μεταξύ ΕΕ (κυρίως Ε. Επιτροπής) και ΔΝΤ, μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας καθώς και επιδιώξεις κάποιων για GREXIT. Ωστόσο όπως επιβεβαιώνεται από τις περιπτώσεις Ιρλανδίας, Πορτογαλίας, Κύπρου, αυτά τα παιχνίδια εξουσίας και ισορροπιών, αποκτούν λιγότερη σημασία, όταν το οικονομικό πρόγραμμα της χώρας λειτουργεί και αποδίδει και αποκτά διαστάσεις δράματος περιπλέκοντας το με θεωρίες συνωμοσίας, όταν είτε δεν κλείνουν οι διαπραγματεύσεις, είτε δεν υλοποιούνται τα συμφωνηθέντα.

Το ότι το θέμα του χρέους έχει μπει πλέον στην ατζέντα, είναι σαφώς θετικό, βοηθάει, ωστόσο από μόνο του δε λύνει το πρόβλημα, δεν μπορούν να κλείσουν μόνο λόγω αυτού οι διαπραγματεύσεις, καθότι δεν είναι γνωστοί καν οι όροι της διευθέτησης του. Από την άλλη, ο χρόνος κυλάει εις βάρος της Ελλάδας, ιδίως αν περάσει ο Μάϊος, κάτι που γνωρίζουν οι δανειστές. Επομένως η ελληνική πλευρά θα πρέπει ή να επιλέξει να κλείσει την αξιολόγηση το αργότερα αν όχι σε αυτό στο μεθεπόμενο ή σε έκτακτο Eurogroup μέσα στο Μάϊο ή να μπει σε περιπέτειες μέσα στον Ιούνιο-Ιούλιο.

2 Έχει η ελληνική πλευρά πραγματικό BATNA (Best Alternative to Negotiated Agreement); Η ελληνική πλευρά όχι μόνο τώρα αλλά και με βάση το πρόσφατο παρελθόν, δεν έχει δυστυχώς βιώσιμο εναλλακτικό σχέδιο χρηματοδότησης από άλλες πηγές πέραν του Μηχανισμού Στήριξης. Ως προς το πολιτικό σκέλος, είτε η πρώτη εναλλακτική πολιτικού εγκλωβισμού της αντιπολίτευσης με την προσπάθεια απόσπασης πολιτικής συναίνεσης για τα νέα μέτρα (επιδίωξη ψήφισης με 180ωήφοθς στη Βουλή), εφόσον κλείσει η αξιόλογηση, είτε η πολιτική φυγή και η ηρωϊκή έξοδος με την διακοπή των διαπραγματεύσεων και την προκήρυξη εκλογών για πολλοστή φορά, όχι απλά δεν μπορούν να θεωρηθούν ως καλύτερα σενάρια σε σχέση με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, αλλά θέτουν χώρα και οικονομία για άλλη μια φορά σε τροχιά GREXIT αλλά και πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας με άγνωστη κατάληξη.

SWOT (Strengths – Weaknesses – Opportunities ? Threats – SWOT Ανάλυση). Οι αδυναμίες και οι κίνδυνοι σε περίπτωση μη συμφωνίας. Μεγαλύτεροι κίνδυνοι είναι το GREXIT, πιθανές εκλογές σε κλίμα πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας, συνέχιση του φαύλου κύκλου ύφεσης, μεγαλύτερη πολιτική, οικονομική, κοινωνική αστάθεια, ένταση στο προσφυγικό, αύξηση ρίσκου προκλήσεων εντάσεων από εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες κλπ.

Οι δυνατότητες και ευκαιρίες σε περίπτωση συμφωνίας να βγει η ελληνική οικονομία από τo σπιράλ ύφεσης (κοιλάδα θανάτου) και να μπει σε σταθερό και όχι βραχυπρόθεσμο ενάρετο κύκλο, θα επέλθουν υπό ορισμένες προϋποθέσεις:

α. Ταχεία ολοκλήρωση αξιολόγησης με ταυτόχρονη διευθέτηση του θέματος του χρέους και επαναξιολόγηση μίγματος μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής ως προς την αναλογία φόρων ? κρατικών δαπανών με μεγαλύτερο βάρος στις δαπάνες καθώς και επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων.

β. Λύση θέματος κόκκινων δανείων.

γ. Ολοκλήρωση συμφωνημένων αποκρατικοποιήσεων χωρίς τεχνητά εμπόδια.

δ. Υιοθέτηση νέου Αναπτυξιακού Νόμου.

ε. Στήριξη μιας εξωστρεφούς οικονομίας με παροχή κινήτρων σε επενδυτές και εξαγωγείς. Παροχή κινήτρων, ώστε να αρχίσει η επανεπένδυση κεφαλαίων και να επανέλθει μέρος της κανονικής ροής χρήματος στην αγορά, ώστε να αρθούν οι έλεγχοι κεφαλαίων.

στ. Πραγματική και όχι θεωρητική στήριξη της επιχειρηματικότητας με απλοποίηση διαδικασιών για ηλεκτρονική ίδρυση επιχειρήσεων το αργότερο σε τρεις ημέρες, μόνο ηλεκτρονική επικοινωνία με φορολογικές αρχές και σύνδεση ταμειακών με εφορίες,

ζ. Στήριξη των καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων (Startups) με παροχή φορολογικών κινήτρων για τα πρώτα πέντε έτη από την ίδρυση τους καθώς και παροχή κινήτρων στους επενδυτές σε ελληνικές Startups, όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ώστε να το ελληνικό οικοσύστημα ανα αναπτυχθεί αλλά και να προσελκύσει ξένα κεφάλαια.

Η. Εκπόνηση ενός βιώσιμου στρατηγικού οικονομικού σχεδίου ανάπτυξης μέχρι το 2030 (Ελλάδα 2030) με τη συμμετοχή και κατάθεση προτάσεων από όλα τα κόμματα, τους επιχερηματικούς και κοινωνικούς φορείς και τον ιδιωτικό τομέα, με ποσοτικοποιημένους στόχους, σαφή χρονικό ορίζοντα, έμφαση σε συγκεκριμένους τομείς αιχμής με συγκριτικά πλεονεκτήματα για τη χώρα (π.χ. τουρισμός, ναυτιλία, νέες καινόμες, τεχνολογίες και πληροφορική, ενέργεια και ΑΠΕ με εφαρμογές σε μεταφορές, στοχευμένη επαναβιομηχάνιση, logistics, συνδυασμένες μεταφορές, e-mobility, τρόφιμα και ποτά, ακίνητα κλπ) με έμφαση όμως σε όλους τους κλάδους στην καινοτομία.

Στη δεδομένη συγκυρία με μια οικονομία να βρίσκεται σε σπιράλ ύφεσης για πολλοστή χρονιά καθώς και αδυναμίας να μπει σε ενάρετο κύκλο ανάπτυξης, σε ένα πολωμένο και αβέβαιο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό σε Ελλάδα με ανοιχτά θέματα σε οικονομία και προσφυγικό αλλά και αστάθεια στη γειτονιά και σε ένα δύσκολο και αβέβαιο ευρωπαϊκό πολιτικό πεδίο τον Ιούνιο στην Ευρώπη, η ελληνική πλευρά έχει μια και μόνη, οδυνηρή επιλογή. Όχι μόνο να κλείσει σύντομα την αξιολόγηση αλλά να αδράξει μια τελευταία ευκαιρία για την ελληνική οικονομία με ένα βιώσιμο σχέδιο ανάπτυξης, υπό τους ανωτέρω όρους, για τη σταδιακή ανάταση της οικονομίας. Διαφορετικά μπαίνει και πάλι τόσο η ίδια όσο και και η χώρα σε νέες δραματικές περιπέτειες. Μόνο που το 2016 δεν μπορεί να είναι ακόμα ένα 2015!

* Senior Advisor Public Affairs & Διεθνών Οικονομικών – Προέδρου, CAPITALS Business Circle (Βερολίνο-Αθήνα-Ζυρίχη), Πρώην Οικονομικού Διπλωμάτη στην ελληνική Πρεσβεία στο Βερολίνο

Πηγή: “ΗΜΕΡΗΣΙΑ.gr”