Η Novartis παρουσιάζει στοιχεία που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα του AMG 334 (erenumab)

• Τα στοιχεία από το ολοκληρωμένο κλινικό πρόγραμμα δείχνουν ότι το AMG 334 (erenumab) είναι ασφαλές και αποτελεσματικό στην προφύλαξη από την ημικρανία σε ασθενείς με 4 ή περισσότερες ημέρες με ημικρανία ανά μήνα 

• Το AMG 334 (erenumab) μείωσε σημαντικά τις ημέρες με ημικρανία ανά μήνα στους ασθενείς με τη μεγαλύτερη ανάγκη, δηλ. αυτούς που πάσχουν από χρόνια ημικρανία με υπερβολική χρήση φαρμάκων στην οξεία φάση 

• Οι ασθενείς με ημικρανία χρειάζονται επειγόντως νέες θεραπευτικές επιλογές, καθώς οι προφυλακτικές θεραπείες που είναι διαθέσιμες αυτή τη στιγμή συχνά διακόπτονται λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών ή έλλειψης αποτελεσματικότητας 

Η Novartis παρουσίασε 18 επιστημονικές περιλήψεις στο 59ο Ετήσιο Επιστημονικό Συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κεφαλαλγίας (8-11 Ιουνίου 2017, Βοστόνη, ΗΠΑ). Αυτό περιλαμβάνει μια νέα ανάλυση από μια πιλοτική μελέτη που επισημαίνει την αποτελεσματικότητα του AMG 334 (erenumab) στους ασθενείς με 15 ή περισσότερες ημέρες με κεφαλαλγία ανά μήνα (χρόνια ημικρανία) και πρόσφατο ιστορικό υπερβολικής χρήσης φαρμάκων στην οξεία φάση της ημικρανίας.1 Στο συνέδριο θα παρουσιαστούν επίσης λεπτομερή αποτελέσματα από τις STRIVE και ARISE, δύο μελέτες Φάσης III για το erenumab σε ανθρώπους με 4 έως 14 ημέρες με ημικρανία ανά μήνα.2,3 Το erenumab είναι το πρώτο πλήρως ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα που έχει σχεδιαστεί ειδικά για τη στόχευση και τον αποκλεισμό του υποδοχέα του πεπτιδίου που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης (CGRP), το οποίο θεωρείται ότι διαδραματίζει καίριο ρόλο στην πρόκληση του εξουθενωτικού πόνου της ημικρανίας. Τα επίπεδα του CGRP αυξάνονται κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου ημικρανίας και επιστρέφουν στο φυσιολογικό όταν έχει παρέλθει το επεισόδιο.4

Η υπερβολική χρήση αναλγητικών φαρμάκων για τον οξύ πόνο είναι κάτι σύνηθες στους ανθρώπους που υποφέρουν από ημικρανία. Πολλοί ασθενείς δεν είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από τη θεραπεία τους και εισέρχονται σε έναν φαύλο κύκλο, καθώς συνεχίζουν να λαμβάνουν όλο και περισσότερα φάρμακα για την οξεία φάση της ημικρανίας, ενώ προσπαθούν απεγνωσμένα να ελέγξουν τα συμπτώματά τους. Σαράντα ένα τις εκατό (274) των ασθενών στη μελέτη του erenumab  στη χρόνια ημικρανία είχαν πρόσφατο ιστορικό υπερβολικής χρήσης φαρμάκων. Ακόμη και σε αυτούς τους δύσκολους ως προς την αντιμετώπιση ασθενείς, το erenumab επέδειξε σημαντικά οφέλη. Και οι δύο δόσεις του erenumab (70mg και 140mg) μείωσαν σημαντικά τις ημέρες με ημικρανία ανά μήνα κατά έναν μέσο όρο -6,6 ημερών από την αρχική τιμή. Αυτές οι μειώσεις ήταν επίσης στατιστικά σημαντικές (p<0,001 και στις δύο δόσεις) έναντι του εικονικού φαρμάκου (-3,5 ημέρες). Επιπλέον, οι ημέρες που απαιτούσαν αναλγητικά φάρμακα για τον οξύ πόνο μειώθηκαν επίσης και στα δύο σκέλη του erenumab (κατά 5,4 ημέρες για τη δόση των 70mg· 4,9 για τα 140mg· 2,1 για το εικονικό φάρμακο, p <0,001).1

Στο Συνέδριο θα παρουσιαστούν επίσης λεπτομερή αποτελέσματα από τη θετική εξάμηνη μελέτη STRIVE για το erenumab των 70mg και των 140mg, καθώς και από τη θετική τρίμηνη μελέτη ARISE γα το erenumab των 70mg. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν τόσο τα πρωτεύοντα όσο και τα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία, με αξιολόγηση της μείωσης των ημερών με ημικρανία ανά μήνα και του ποσοστού ασθενών που ανταποκρίθηκαν στο erenumab. Τα αποτελέσματα από την STRIVE έχουν υποβληθεί για έγκριση κατόπιν ομότιμης αναθεώρησης.

Το erenumab βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε φάση διερεύνησης για την προφύλαξη από την ημικρανία και τα στοιχεία αυτά υποστηρίζουν τα πρώτα πακέτα εγγράφων που υποβλήθηκαν στις ρυθμιστικές αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για έναν αναστολέα του CGRP στην προφύλαξη από την ημικρανία. Συνολικά, στις τέσσερις ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο κλινικές δοκιμές Φάσης II και Φάσης III, περισσότεροι από 2.600 άνθρωποι εκτέθηκαν στο erenumab. Επιπλέον, η επέκταση για έως και 5 χρόνια μιας μελέτης που αξιολογεί το erenumab σε ανθρώπους που πάσχουν από ημικρανία  βρίσκεται σε εξέλιξη.

Η Novartis και η Amgen θα κυκλοφορήσουν από κοινού το AMG 334 (erenumab) στην αγορά των ΗΠΑ. Η Amgen έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα εμπορικής διάθεσης του φαρμάκου στην Ιαπωνία, ενώ η Novartis διατηρεί τα αποκλειστικά εμπορικά δικαιώματα στον υπόλοιπο κόσμο.5

Το erenumab μελετήθηκε εκτεταμένα σε διάφορες μεγάλης κλίμακας, παγκόσμιες, τυχαιοποιημένες, διπλά τυφλές, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο δοκιμές για την αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητά του στην προφύλαξη από την ημικρανία, σε περισσότερους από 2.600 ανθρώπους, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη και μια πενταετής επέκταση μελέτης. Έπειτα από την αρχική μελέτη καθορισμού της δόσης, Φάσης ΙΙ, η αποτελεσματικότητα του erenumab στην προφύλαξη από την ημικρανία αποδείχθηκε σε μια δοκιμή Φάσης II και σε δύο δοκιμές Φάσης III. Το προφίλ ασφάλειας του erenumab σε αυτές τις μελέτες ήταν συγκρίσιμο με το εικονικό φάρμακο.6,7,8 

Αυτή η μελέτη Φάσης II είναι μια παγκόσμια, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη 12 εβδομάδων, η οποία αξιολογεί την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του erenumab στην προφύλαξη από τη χρόνια ημικρανία (που χαρακτηρίζεται από τουλάχιστον 15 ημέρες με κεφαλαλγία ανά μήνα, από τις οποίες οκτώ ή περισσότερες με ημικρανία, για διάστημα μεγαλύτερο των τριών μηνών).9 Στη μελέτη, 667 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν άπαξ μηνιαίως με υποδόρια χορήγηση εικονικό φάρμακο ή erenumab των 70mg ή των 140mg σε αναλογία 3:2:2 αντίστοιχα.9 Κατά την έναρξη, οι ασθενείς είχαν κατά μέσο όρο περίπου 18 ημέρες με ημικρανία ανά μήνα. Η πρωτεύουσα μέτρηση έκβασης ήταν η μεταβολή των ημερών με ημικρανία ανά μήνα από την έναρξη έως τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες της φάσης θεραπείας 12 εβδομάδων στους ασθενείς με χρόνια ημικρανία (ο αριθμός ημερών με ημικρανία μεταξύ των εβδομάδων 9 και 12).9

Η STRIVE (NCT02456740) είναι μια παγκόσμια, πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη Φάσης ΙΙΙ, διάρκειας 24 εβδομάδων, η οποία αξιολογεί την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του erenumab στην προφύλαξη από την επεισοδιακή ημικρανία (που χαρακτηρίζεται από έως 14 ημέρες με ημικρανία ανά μήνα). Στη μελέτη, 955 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν άπαξ μηνιαίως με υποδόρια χορήγηση εικονικό φάρμακο ή erenumab (70mg ή 140mg) σε αναλογία 1:1:1.10,11 Οι ασθενείς είχαν από 4 έως 14 ημέρες με ημικρανία κάθε μήνα, με 8,3 ημέρες με ημικρανία ανά μήνα κατά μέσο όρο κατά την έναρξη.11 Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο ήταν η μεταβολή του μέσου αριθμού ημερών με ημικρανία ανά μήνα από την έναρξη στο διάστημα των τελευταίων τριών μηνών της διπλά τυφλής φάσης θεραπείας της μελέτης (μήνες 4, 5 και 6).10,11

Η μελέτη ARISE (NCT02483585) είναι μια παγκόσμια, πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη Φάσης III, διάρκειας 12 εβδομάδων, η οποία αξιολογεί την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του erenumab στην προφύλαξη από την επεισοδιακή ημικρανία.12 Στη μελέτη, 577 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν άπαξ μηνιαίως με υποδόρια χορήγηση εικονικό φάρμακο ή erenumab (70mg) σε αναλογία 1:1.11,12 Οι ασθενείς που έλαβαν μέρος στην ARISE είχαν από 4 έως 14 ημέρες με ημικρανία ανά μήνα.12 Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο ήταν η μεταβολή των ημερών με ημικρανία ανά μήνα από την έναρξη έως τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες της φάσης θεραπείας 12 εβδομάδων στους ασθενείς με επεισοδιακή ημικρανία (ο αριθμός ημερών με ημικρανία μεταξύ των εβδομάδων 9 και 12).12 

Το erenumab είναι ένα πλήρως ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα που έχει σχεδιαστεί ειδικά για τη στόχευση και τον αποκλεισμό του υποδοχέα του πεπτιδίου που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης (CGRP), ο οποίος θεωρείται ότι διαδραματίζει καίριο ρόλο στην πρόκληση του εξουθενωτικού πόνου της ημικρανίας.13

Η ημικρανία είναι ένα ξεχωριστό νευρολογικό νόσημα.14 Χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια μέτριας έως σοβαρή κεφαλαλγίας που συνήθως είναι σφύζουσα, συχνά στη μία πλευρά του κεφαλιού, και συνοδεύεται από ναυτία, έμετο και ευαισθησία στο φως, τους ήχους και τις οσμές.15 Η ημικρανία συσχετίζεται με άλγος, ανικανότητα και μειωμένη ποιότητα ζωής για τον ασθενή, καθώς και με οικονομικό κόστος για την κοινωνία.16 Επιδρά έντονα και περιοριστικά στις ικανότητες ενός ατόμου να πραγματοποιεί τις καθημερινές του δραστηριότητες, ενώ, σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, αποτελεί μία από τις δέκα κύριες αιτίες πρόκλησης ετών ζωής με αναπηρία στους άνδρες και τις γυναίκες.17  

Εξακολουθεί να τυγχάνει ανεπαρκούς διάγνωσης και θεραπείας.16,18 Οι υπάρχουσες προφυλακτικές  θεραπείες προέρχονται από άλλες ενδείξεις και συχνά συσχετίζονται με κακή ανεκτικότητα και έλλειψη αποτελεσματικότητας, κάτι που οδηγεί σε ολοένα και μεγαλύτερα ποσοστά διακοπής και δυσαρέσκεια μεταξύ των ασθενών.19 

Η αιτία και οι παράγοντες πυροδότησης της ημικρανίας δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως, καθώς καμία ημικρανία δεν είναι ίδια με κάποια άλλη. Ωστόσο, πιστεύεται εδώ και αρκετό καιρό ότι το πεπτίδιο που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης (CGRP) παίζει ρόλο στους υποκείμενους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς της ημικρανίας.20 Το CGRP είναι ένα μόριο το οποίο δεσμεύεται στο σύμπλοκο υποδοχέα του CGRP και θεωρείται ότι είναι υπεύθυνο για τη μετάδοση των σημάτων του πόνου που σχετίζονται με την ημικρανία.21 Έχει διαπιστωθεί ότι τα επίπεδα του CGRP αυξάνονται κατά την εμφάνιση των συμπτωμάτων της ημικρανίας και επιστρέφουν στο φυσιολογικό όταν υποχωρεί ο πόνος της ημικρανίας.22 Το CGRP εμπλέκεται επίσης στην αγγειοδιαστολή και την αισθητηριακή μετάδοση που λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια μιας ημικρανίας.13

Τον Αύγουστο του 2015, η Amgen προχώρησε σε διεθνή συνεργασία με την Novartis με στόχο την από κοινού ανάπτυξη και διάθεση στην αγορά πρωτοποριακών θεραπειών στον τομέα της ημικρανίας και της νόσου του Alzheimer. Η συνεργασία εστιάζει σε υπό έρευνα φάρμακα της Amgen στο πεδίο της ημικρανίας, συμπεριλαμβανομένου του erenumab (Αίτηση Άδειας Κυκλοφορίας Βιολογικού Σκευάσματος υποβλήθηκε στον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων τον Μάιο του 2017) και του AMG 301 (επί του παρόντος σε μελέτη Φάσης I). Τον Απρίλιο του 2017, η συνεργασία επεκτάθηκε για να συμπεριλάβει την από κοινού διάθεση του erenumab στην αγορά των ΗΠΑ. Για το πρόγραμμα της ημικρανίας, η Amgen διατηρεί τα δικαιώματα αποκλειστικής διάθεσης στην αγορά της Ιαπωνίας, ενώ η Novartis έχει τα εμπορικά δικαιώματα για την Ευρώπη, τον Καναδά και τον υπόλοιπο κόσμο. Επίσης, οι εταιρείες ενώνουν τις δυνάμεις τους για την ανάπτυξη και την εμπορική αξιοποίηση ενός προγράμματος αναστολέα της βήτα-σεκρετάσης 1 (BACE) στη νόσο του Alzheimer.  Η από του στόματος θεραπεία CNP520 (επί του παρόντος σε μελέτη Φάσης II/ΙΙΙ για τη νόσο του Alzheimer) αποτελεί το βασικό μόριο, ενώ θα εξεταστεί το ενδεχόμενο χρήσης άλλων ενώσεων από τα προ-κλινικά προγράμματα αναστολέα BACE ως επακόλουθων μορίων.

Η εξέλιξη των νευροεπιστημών και η παροχή καινοτόμων θεραπειών στους ασθενείς που πάσχουν από νευρολογικές παθήσεις, όπου οι ανάγκες εξακολουθούν να μην καλύπτονται σε μεγάλο βαθμό, αποτελούν ισχυρή και διαρκή δέσμευση της Novartis. Δεσμευόμαστε για την υποστήριξη των ασθενών και των ιατρών σε ένα μεγάλο εύρος παθήσεων, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση, η νόσος του Alzheimer, η νόσος του Πάρκινσον, η επιληψία και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας, ενώ βρίσκονται σε ανάπτυξη ελπιδοφόρα μόρια για την πολλαπλή σκλήρυνση, τη νόσο του Αλτσχάιμερ, την ημικρανία και την εξειδικευμένη νευρολογία (π.χ. νευροπαθητικό άλγος).

Το παραπάνω δελτίο περιέχει δηλώσεις σχετικά με μελλοντικές εξελίξεις, οι οποίες μπορούν να προσδιοριστούν από τη χρήση λέξεων όπως «θεωρείται», «πεπεισμένοι», «ένα βήμα πιο κοντά», «θα», «υπό διερεύνηση», «υποβλήθηκαν», «συνεχιζόμενη», «σε εξέλιξη», «πρωτοποριακή», «υπό έρευνα», «ενδέχεται», «δέσμευση», «δεσμεύεται», «δράσεις» ή παρόμοιους όρους, ή από ρητές ή έμμεσες διατυπώσεις αναφορικά με ενδεχόμενες εγκρίσεις διάθεσης στην αγορά του AMG 334, του CNP520, του AMG 301, άλλων αναστολέων BACE της Novartis και της Amgen, και άλλων υπό έρευνα ενώσεων της Novartis και της Amgen που υπάγονται στο πλαίσιο της συνεργασίας, ενδεχόμενες νέες ενδείξεις ή επισημάνσεις για προϊόντα που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο της Novartis στον τομέα των νευροεπιστημών, ή σχετικά με ενδεχόμενα μελλοντικά έσοδα από τέτοιου είδους υπό έρευνα ενώσεις και προϊόντα, και ενδεχόμενα μελλοντικά έσοδα από τη συνεργασία με την Amgen. Δεν θα πρέπει να βασίζεστε άκριτα σε αυτές τις δηλώσεις. Αυτού του τύπου οι δηλώσεις σχετικά με μελλοντικές εξελίξεις βασίζονται στις τρέχουσες αντιλήψεις και προσδοκίες της διοίκησης αναφορικά με μελλοντικά συμβάντα και υπόκεινται σε σημαντικούς γνωστούς και άγνωστους κινδύνους και αβεβαιότητες. Σε περίπτωση που υλοποιηθούν ένας ή περισσότεροι από αυτούς τους κινδύνους ή τις αβεβαιότητες, ή αποδειχθούν εσφαλμένες οι βασικές υποθέσεις, τα πραγματικά αποτελέσματα ενδέχεται να διαφέρουν ουσιαστικά από αυτά που αναφέρονται στις δηλώσεις σχετικά με μελλοντικές εξελίξεις.   Δεν μπορεί να υπάρξει καμία εγγύηση ότι το AMG 334, το CNP520, το AMG 301, άλλοι αναστολείς BACE της Novartis και της Amgen, ή άλλες υπό έρευνα ενώσεις της Novartis και της Amgen που υπάγονται στο πλαίσιο της συνεργασίας θα υποβληθούν προς έγκριση ή θα λάβουν έγκριση για πώληση σε οποιαδήποτε αγορά ή σε οποιαδήποτε συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ούτε μπορεί να υπάρξει καμία εγγύηση ότι η συνεργασία με την Amgen θα επιτύχει κάποιους ή όλους τους στόχους και τις επιδιώξεις στους οποίους αποσκοπεί, ή ότι θα είναι εμπορικά επιτυχής. Ούτε μπορεί να υπάρξει καμία εγγύηση ότι οποιοδήποτε προϊόν που περιλαμβάνεται στο χαρτοφυλάκιο της Novartis στον τομέα των νευροεπιστημών θα υποβληθεί προς έγκριση ή θα εγκριθεί για επιπρόσθετες ενδείξεις ή πρόσθετη επισήμανση σε οποιαδήποτε αγορά ή σε οποιαδήποτε συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ούτε μπορεί να υπάρξει καμία εγγύηση ότι το AMG 334, το CNP520, το AMG 301 ή οποιαδήποτε από τις υπόλοιπες υπό έρευνα ενώσεις που υπάγονται στο πλαίσιο της συνεργασίας με την Amgen, ή οποιοδήποτε προϊόν που περιλαμβάνεται στο χαρτοφυλάκιο της Novartis στον τομέα των νευροεπιστημών, θα είναι εμπορικά επιτυχές στο μέλλον. Συγκεκριμένα, οι προσδοκίες της διοίκησης σχετικά με τις εν λόγω υπό έρευνα ενώσεις και τα προϊόντα, καθώς και σχετικά με τη συνεργασία με την Amgen, θα μπορούσαν να επηρεαστούν, μεταξύ άλλων, από εγγενείς παράγοντες της έρευνας και της ανάπτυξης, όπως τα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών και η πρόσθετη ανάλυση των υφιστάμενων κλινικών δεδομένων, οι ενέργειες εκ μέρους των ρυθμιστικών αρχών ή καθυστερήσεις ή κυβερνητικές ρυθμίσεις εν γένει, η δυνατότητα της εταιρείας να αποκτήσει ή να διατηρήσει την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας της, οι γενικότερες οικονομικές και βιομηχανικές συνθήκες, οι διεθνείς τάσεις όσον αφορά τη συγκράτηση των δαπανών στον χώρο της υγείας, συμπεριλαμβανομένων των συνεχών πιέσεων για μείωση των τιμών και αποζημίωση, τα ζητήματα ασφάλειας, ποιότητας ή κατασκευής, καθώς και κάθε άλλοι κίνδυνοι και παράγοντες που αναφέρονται στο τρέχον έντυπο Form 20-F της Novartis AG που έχει κατατεθεί στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ. Η Novartis παρέχει τις πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν δελτίο τύπου ως έχουν σήμερα και δεν αναλαμβάνει καμία υποχρέωση να επικαιροποιήσει τις δηλώσεις περί μελλοντικών εξελίξεων που περιέχονται στο παρόν δελτίο ως αποτέλεσμα νέων πληροφοριών, μελλοντικών συμβάντων ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο.

Σχετικά με τη Novartis

Η Novartis παρέχει καινοτόμες λύσεις στον τομέα της υγείας που καλύπτουν τις εξελισσόμενες ανάγκες των ασθενών και της κοινωνίας. Με έδρα στη Βασιλεία της Ελβετίας, η Novartis προσφέρει ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο για την καλύτερη δυνατή κάλυψη των εν λόγω αναγκών: καινοτόμα φάρμακα, οφθαλμιατρικά προϊόντα και χαμηλού κόστους γενόσημα και βιοομοειδή φάρμακα. Η Novartis κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως σε αυτούς τους τομείς. Το 2016, ο Όμιλος σημείωσε καθαρές πωλήσεις ύψους 48,5 δις δολαρίων ΗΠΑ, ενώ οι δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης σε ολόκληρο τον Όμιλο ανήλθαν σε 9,0 δις δολάρια ΗΠΑ περίπου. Οι εταιρείες του Ομίλου Novartis απασχολούν περίπου 118.000 συνεργάτες πλήρους απασχόλησης. Τα προϊόντα της Novartis είναι διαθέσιμα σε περίπου 155 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο. 

1. Efficacy of Erenumab for the Treatment of Patients with Chronic Migraine in Presence of Medication Overuse. Poster #PS32, AHS, Boston, June 2017.

2. Phase 3, Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study to Evaluate the Efficacy and Safety of Erenumab (AMG 334) in Migraine Prevention: Primary Results of the STRIVE Trial. Platform presentation #IOR04, AHS, Boston, June 2017.

3. A Phase 3, Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study to Evaluate the Efficacy and Safety of Erenumab in Migraine Prevention: Primary Results of the ARISE Trial. Poster #PS21, AHS, Boston, June 2017.

4. Cernuda-Morollón E, Larrosa D, Ramón C, Vega J, Martínez-Camblor P, Pascual J. Interictal increase of CGRP levels in peripheral blood as a biomarker for chronic migraine. Neurology. 2013 Oct 1;81(14):1191-6. doi: 10.1212/WNL.0b013e3182a6cb72.

5. Novartis expands global collaboration with Amgen to commercialize first-in-class AMG 334 (erenumab) program in migraine prevention in the US and Canada. Accessed May 2017.

6. Novartis presents new positive data at EHMTIC showing AMG 334 significantly reduces monthly migraine days in chronic migraine. https://www.novartis.com/news/media-releases/novartis-presents-new-positive-data-ehmtic-showing-amg-334-significantly-reduces. Accessed May 2017.

7. Novartis announces Phase III study shows AMG 334 significantly reduces monthly migraine data in people with episodic migraine. https://www.novartis.com/news/media-releases/novartis-announces-phase-iii-study-shows-amg-334-significantly-reduces-monthly. Accessed May 2017. 

8. Novartis announces AMG 334 significantly reduces monthly migraine days in second pivotal Phase III episodic migraine study. https://www.novartis.com/news/media-releases/novartis-announces-amg-334-significantly-reduces-monthly-migraine-days-second. Accessed May 2017.

9. ClinicalTrials.gov A study to evaluate the Efficacy and Safety of AMG 334 in Chronic Migraine Prevention. https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02066415?term=20120295&rank=1 Accessed May 2017.

10. ClinicalTrials.gov. Study to Evaluate the Efficacy and Safety of AMG 334 in Migraine Prevention (STRIVE). https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02456740 (link is external). Accessed May 2017.

11. Novartis Data on File.

12. ClinicalTrials.gov. Study to Evaluate the Efficacy and Safety of AMG 334 Compared to Placebo in Migraine Prevention (ARISE). https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02483585?term=ARISE+amg+334&rank=1 (link is external). Accessed May 2017.

13. Bigal ME et al. Calcitonin Gene-Related Peptide (CGRP) and Migraine Current Understanding and State of Development. Headache. 2013;53(8):1230-1244. 

14. Migraine Research Foundation. Migraine Fact Sheet. 2015. http://www.migraineresearchfoundation.org/fact-sheet.html. Accessed May 2017.

15. National Institute for Neurological Disorders and Stroke. https://www.ninds.nih.gov/Disorders/All-Disorders/Migraine-Information-Page (link is external). Accessed May 2017.

16. World Health Organization. Headache disorders. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs277/en/ (link is external). Accessed May 2017

17. World Health Organization. Estimates for 2000-2012. Disease Burden. 2012. 

18. Diamond S et al. Patterns of Diagnosis and Acute and Preventive Treatment for Migraine in the United States: Results from the American Migraine Prevalence and Prevention Study. Headache. 2007;47(3):355-63. 

19. Hepp Z, et al. Adherence to oral migraine-preventive medications among patients with chronic migraine. Cephalalgia. 2015; 35(6):478-88.

20. Russo AF. Calcitonin gene-related peptide (CGRP): a new target for migraine. Annu Rev Pharmacol Toxicol. 2015;55:533-552.

21. Hansen JM et al. Calcitonin gene-related peptide triggers migraine-like attacks in patients with migraine with aura. Cephalalgia. 2010; 30(10):1179-86.

22. Lassen et al. CGRP may play a causative role in migraine. Cephalalgia. 2002 Feb;22(1):54-61. Available http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11993614. Accessed May 2017.